Jeomorfoloji Nedir?

Jeomorfoloji yeryüzünde bulunan her türlü şekli inceleyen bir bilim dalı olarak kabul edilir. Bazı ekollere göre jeolojinin bir alt dalı iken bazı bilim insanları da jeomorfolojiyi coğrafyanın bir alt kümesi olarak kabul eder. Türkiye’deki genel kabul jeomorfolojinin coğrafya ile alakalı olduğu kabul edilmektedir. Yüzey bilimi olarak Türkçeleştirilebilen bu bilim yeryüzünde var olan her türlü şekli incelemeyi kendine görev edinmiştir. Dağlar, tepeler, mağaralar, fiyortlar, ovalar ve akla gelebilecek olan tüm yeryüzü şekilleri bu bilimin çalışma alanına girmektedir. Sağladığı katkılardan dolayı insanların doğayı daha iyi anlamasına vesile olmaktadır. Bu sayede pek çok mühendislik uygulaması çok daha uygulanabilir hale gelir.

Jeomorfolojinin Kökeni Nedir?

Jeomorfolojinin anlamı aslında Antik Yunanca’ya dayanır. Bu dildeki ge (yer), morfo (şekil) ve bilim (logos) kelimelerinin birleşiminden meydana gelen kelime oldukça köklü bir tarihe dayanmaktadır. Belli bir refah düzeyine erişen toplumlar doğayı anlamaya ve onu kontrol etmeye çabalamışlardır. Antik Yunan toplumları da bu kaygıları güttükleri için jeomorfolojinin tohumlarını binlerce yıl evvel ekmişlerdir. Çevrelerindeki doğal şekilleri anlayarak onlardan fayda elde etmeyi yada onların teşkil ettiği riskleri en aza indirmeyi hedeflemişlerdir. Aradan geçen yüzyıllardan sonra bilim epey dallı budaklı bir hal alınca jeomorfolojinin dirilişi gerçekleşmiş ve bu çalışma alanı giderek yaygınlaşmıştır. Dünyanın geçmişi hakkında bilgi sahibi olmayı kolaylaştıran bu bilimin pek çok işlevi bulunur.

Rektum nedir? Hakkında bilgileri de inceleyebilirsiniz.

Jeomorfolojinin Uygulama Alanı Nelerdir?

Jeomorfolojinin kullanıldığı çalışma alanları şu şekildedir:

• Dünyanın geçmişi hakkında bilgi sahibi olarak geleceğin öngörülmesine yardımcı olur. Hatta bazı çalışmalar uzay çalışmalarına bile katkı sağlamaktadır.
• Arkeolojik çalışmalar sırasında çalışma sahalarının gelişimi hakkında kişileri fikir sahibi yapar.
• Belediyecilik çalışmalarında kendini yer bulur. Erozyon oluşumunun tespit edilmesini sağlar.
• Heyelan oluşumunun öngörülmesine destek olur. Alanlarda incelemeler yaparak bölgenin geleceği hakkında tahminde bulunmak mümkündür.
• Her türlü inşaat işleminde kendine yer bulur. Yol yapımı da bunların arasındadır.

Jeomorfolojinin Dalları Nelerdir?

Jeomorfolojinin alt dalları şu şekilde özetlenebilir:

• Buzul jeomorfolojisi: Dünyanın kutup bölgelerine yakın yerlerde sıklıkla talep gören bir çalışma alanıdır.
• Akarsu jeomorfolojisi: Nehirler üzerine odaklanan bir çalışma alanıdır.
• Biyo jeomorfolojisi: Canlıların yeryüzü üzerinde yarattıkları etkiyi irdeler. Bu canlılar arasında hayvanlar, bitkiler ve diğer her türlü organizma girer.

Şahmeran hikayesi hakkında bilgiler yazımızdadır.

Jeomorfoloji ve Jeoloji Arasındaki Fark Nedir?

Jeomorfoloji ve jeoloji arasındaki farklar söz konusu olduğunda bilinmesi gereken ilk husus jeomorfolojinin sadece yüzey ile ilgilendiği, jeolojinin ise dünyanın fiziki özelliklerinin tamamını kapsadığıdır. Jeomorfoloji yüz şekillerinin oluşumu ve tarihçesini kapsar. Dağlar, akarsular, kayalar, tortular, su kaynaklı doğal afetler, rüzgarın etkileri ve buzullar bu çalışma alanının kapsamına girer. Jeoloji ise kayaçların oluşum süreçlerine ve kimyasal yapılan odaklanmakla birlikte fosilleri ve dünyanın diğer fiziksel özelliklerine odaklanmaktadır. Jeomorfoloji çoğu zaman jeolojinin bir alt dalı yada jeoloji ile kol kol yürüyen bir bilim dalı olarak kabul edilir.

Jeomorfoloji Terimleri Nelerdir?

Jeomorfolojide kullanılan terimler şöyledir:

• Hidrografya
• Biyocoğrafya
• Klimatoloji
• Kartografya
• Jeolojik yapı

Yüzey bilimi içerisinde elbette bol miktarda terim bulunmaktadır lakin günlük hayatta en sık karşılaşılan terimler yukarıdaki gibi sıralanabilir. Bu terimlere vakıf biri bu bilim dalında çalışmalar yapan kişilerin ortaya koyduğu sonuçları daha rahat bir biçimde anlamlandırabilecektir. İklim, dünyanın geleceği ve uzay çalışmaları hakkında okumalar yapmayı seven kişilerin bu terimlere hakim olması önemlidir. Bu sayede kişiler çok daha kısa sürede bol miktarda araştırmayı yorumlayabileceklerdir.

Jeolojik Yapı Nedir?

Joelojik yapı yeryüzünde doğal yollardan oluşmuş her türlü yapıya verilen genel isimdir. Jeolojik formasyon adıyla da anılır ve yeryüzünde bulunan yapıların içeriklerine odaklanılmasını kapsar. Örnek vermek gerekirse bir dağ jeolojik formasyon olarak kabul edilir. Bu dağ binlerce yıl içerisinde oluşmuştur ve çeşitli katmanlardan oluşur. Bu katmanları tanımlamak, analiz etmek ve buradan doğa bilimlerine dair faydalı bulgular elde etmek jeomorfolojinin veya jeolojinin çalışma alanına girmektedir.

Hidrografya Nedir?

Hidrografya sular coğrafyası olarak Türkçeleştirilebilen ve su kaynaklarının özelliklerine odaklanan bir bilim dalı olarak kabul edilir. Kaynaklar, akarsular, göller, denizler, okyanuslar ve nehirler dahil olmak üzere her türlü su birikintisini irdeler. Suyun davranışını ve suya ev sahipliği yapan yeryüzü şekillerini iyi bilen bilim insanları bu sayede suyu kullanarak enerji elde edilmesine yardımcı olabilir. Su bazen çeşitli tehditleri de bünyesinde barındırır. Heyelan ve sel gibi felaketlerin önüne geçmek için su birikintilerini iyi anlamak gerekir.

Biyocoğrafya Nedir?

Biyocoğrafya canlıların yer yüzündeki dağılımını irdeleyen bir alt bilim dalıdır. Bu bilim dalı hangi türdeki canlıların nerelerde yoğunlaştığını ve bunun nasıl sonuçlar ortaya koyacağını inceler. Fitocoğrafya ve Zoocoğrafya olarak iki sınıfa ayrılır. Fitocoğrafya bitkiler üzerine odaklanırken Zoocoğrafya hayvanların dağılımı hakkında çalışmalar yapar. Canlı varlıklar dünyanın yüzeyinde değişiklikler yaratabilecek güce sahiptir. Bunun farkında olan jeomorfoloji uzmanları bu nedenden ötürü biyocoğrafyadan sıklıkla faydalanırlar. Canlı topluluklarının davranışları, hareketleri ve dağılışları bazen büyük sonuçlar doğurabilir yada bahsi geçen durumlar büyük olayları işaret ediyor olabilir.

Ayrıca Pablo Escobar kimdir? Merak ediyorsanız yazımızdan öğrenebilirsiniz.

Klimatoloji Nedir?

İklim bilimi olarak da addedilebilen klimatoloji atmosfer içerisinde gerçekleşen hava olaylarını ve bunların yeryüzüne olan etkisini irdelemektedir. Hava olayları ve yüzey şekilleri arasında direkt bir bağlantı vardır. Rüzgar, yağmur, kar ve dolu gibi hava olayları bu şekillerin geleceğini ve fiziksel yapısını değiştirmektedir. Jeomorfoloji üzerine çalışan kişiler için iklim faaliyetleri bu nedenle epey önemlidir. Yeryüzü şekillerine dair çalışmalar yapan ve alanında uzman bir bilim insanı gerekli olduğu vakit hava olaylarını yorumlayabilmeli ve bu olayların yeryüzüne olan etkilerini hesap edebilmelidir.

Kartografya Ne İşe Yarar?

Kartografya çeşitli fiziki haritaların oluşturulmasını sağlayan bir çalışma alanıdır. Hatta bazı kişiler tarafından bilim olarak kabul edilebilir. Haritaların nitelikli bir biçimde oluşturulması için yeryüzü şekillerinin fiziksel özelliklerinin daha hassas bir biçimde ölçülmesini ve kağıda aktarılmasını sağlayan bu çalışma alanı sayesinde pek çok bulguyu kitlelere sunmak mümkün hale gelir. Her gün pek çok doğa olayının gerçekleştiği dünyanın daha net anlaşılmasını sağlayan bilimlerin olmazsa olmazı sayılan bu çalışma alanı sayesinde bilim insanları ve mühendisler oldukça pratik bir biçimde çalışmalar yaparlar.

Jeomorfoloji Neye Hizmet Eder?

Jeomorfolojinin amacı toplumdan topluma ve ekolden ekole değişmektedir. Batı ülkelerinde bu bilim dalı genelde yeryüzünün anlaşılması ve bu anlama çabası sırasında elde edilen bulgularla inovatif çalışmalar yapılması üzerinedir. Çeşitli uzay istasyonları elde ettikleri sonuçlar sayesinde Ay ve Mars gibi gök cisimlerine dair çıkarımlar yapmaya çalışır. Volkanik faaliyetler sonucunda elde edilen kayaçlar ile yeryüzünün geçmişi hakkında çeşitli karanlık noktaları aydınlatmaya çalışan bilim insanları da mevcuttur. Kolektif bilinçle birlikte ilerleyen bu çalışmalar farklı disiplinlerden elde edilen bulguları harmanlayıp ortaya yeni şeyler koymaya çalışır. Doğu toplumlarında yüzey bilimi genelde mühendisliğe hizmet etmektedir. Yapısal bir çalışma anlayışı güdülen bu toplumlarda jeomorfolojik bilgiler genellikle saha çalışmalarında kendine yer bulur. Çeşitli doğal kaynakların tespit edilmesi bu çalışmaların başında gelmektedir.

Muskat nedir? Detaylarını da inceleyebilirsiniz.