Andız otu nedir? Sorusunun en basit haliyle yanıtı elecampane olarak adlandırılan andız otu bir bitkidir demektir. Kök ilaç yapmak için aktif olarak kullanıldığı gibi farklı kullanım alanları da bulunmaktadır.
Andız otu astım, bronşit, bağırsak solucanları ve larvalar gibi durumlar için kullanılır, ancak bu tür sorunlara karşı iyi gelip gelmediği konusu ile ilgili bilimsel araştırmalar yetersiz düzeydedir ve bu sebeple kullanımı konusunda dikkatli olunması önerilmektedir.
Yiyecek ve içeceklerde de özellikle andız otu lezzeti daha fazla artırdığı için aktif olarak tercih edilmektedir. Andız otunun birden daha fazla yemekte kullanıldığı, özellikle bazı yemeklere daha büyük oranda lezzet verdiği belirtilmiştir. Damak tadından dolayı hangi yemekte nasıl kullanılacağı yine kişinin kendisine kalmıştır. Genelde andız otunun yemeği yapılmaz ancak yemeklerde az da olsa kullanılabilir. Bazı köylerde sık olmasa da aralıklarla kullanıldığı bilinmektedir.
Kozmetik alanında da sabun yapımında andız otu oldukça aktif olarak kullanılır.
İçindekiler
Andız Otu Nasıl Etkili Oluyor?
Andız otu, bağırsağı istila eden solucanları öldürebilen çeşitli kimyasallara sahiptir ve bunlar salgılandığında ilaç etkisi gösterir. Andız otu ayrıca iltihabı azaltan kimyasallar içerdiğinden dolayı ağrı gibi sorunlara karşı da faydalı olabilir. Özellikle mide ağrısı durumunda andız otu kullanmak çok daha fazla mide ağrısına sebep olabileceği gibi, bunu engellemek için andız otunun mide ağrısı döneminde kullanılması eğer ki daha önce hiç kullanılmadıysa önerilmemektedir.
Eğer ki andız otu kişinin midesine iyi gelmiyor ise ve daha önce tüketmediği için bunu bilmiyorlarsa çok ciddi mide ağrısını daha fazla artırabilirler.
Andız Otu Ne İçin Kullanılır?
Birden daha fazla sorun için günümüzde andız otu kullanılmaktadır. Andız otunun başlıca kullanım alanlarında ilk olarak şunlar yer almaktadır:
- Öksürük.
- Astım.
- Bronşit.
- Mide bulantısı.
- İshal.
- Bağırsakların parazitlerin istilasına uğraması durumları.
- Diğer çeşitli basit boğaz enfeksiyonuna bağlı oluşan sorunlar.
Ancak tüm bu sorunlar için andız otunun kullanılması direkt olarak tek başına önerilmemektedir. Yeterli düzeyde kanıt olmadığı için uzmanlar asla direkt olarak andız otu kullanımını önermemektedirler. Andız otu kullanımının iyi geldiği sağlık sorunları arasında bu sorunlar yer alsa da bazı kişiler daha farklı sorunlara da iyi geldiğini iddia etmektedirler. Ancak kesin bir sonuç ve bilimsel çalışma olmadığından yine bu sorunlarda andız otunun ne kadar iyi geldiği gibi konular her zaman soru işareti olarak kalmıştır ve kalmaya da devam edecek gibi görünmektedir.
Andız Otu Yan Etkileri
Andız otu oral yolla yani ağız yoluyla alındığında herhangi bir ekstra kötü durum olması beklenmemektedir. Uzmanlar, ağız yoluyla andız otu tüketimine normal dengede tüketim olursa ve her gün tüketim olmazsa ayda yılda birkaç kez tüketilirse andız otunun herhangi bir yan etkisinin olmasını eğer ki kişinin bu bitkiye karşı alerjisi ve benzer sağlık sorunları yoksa sorun olmasını beklemezler. Bazı insanlarda ise kısa süre içerisinde andız otu çok ciddi reaksiyonlara sebep olabilir ve bu reaksiyonlar kişinin çok ciddi ölümcül sorunlarla karşılaşmasına sebep olabilir.
Uzmanlar bu sebeple özellikle de andız otu yan etkileri konusunda alerjik reaksiyona sebep olabilme ve benzer durumlardan dolayı kullanımını önermemektedirler. Andız otu bugün birçok sabun ve diğer ürünlerde aktif olarak kullanılıyor olsa bile çok sayıda insanın andız otuna alerjisi olabilir ve bu alerji sadece tüketim yoluyla vücutta belirtilere sebep olabilir. Bu belirtiler arasında özellikle kişi andız otuna alerjisi varsa dilde ve dudaklarda şişme, nefes yolunun tıkanması, döküntülü kızarıklıklar ve benzer belirtiler gösterilmesine sebep olabilir. Uzmanlar bu durumu engellemek için kişilerin hiçbir zaman bu tür bitkileri direkt olarak tüketmemesini önermektedirler.
Özel Önlemler ve Uyarılar:
Eğer ki hamileyseniz asla andız otu tüketmeyin. Hamileler üzerinde düşük yapmaya varabilecek yan etkiler yaratabileceği riskinden dolayı tüketim yapılmaması önerilmektedir. Andız otunun hamilelik dönemi öncesinde de kullanımı asla önerilmemektedir. Hamile bireylerin hamilelikten birkaç hafta öncesinde eğer ki andız otu tüketiyorlarsa tüketmeyi kesmeleri ve bir daha hamilelik süreci sona erene kadar tüketmemeleri önerilmektedir.
Alerji dışında kişinin cilt üzerinde bazı sorunlar yaşaması da mümkün olabilir. Andız otu kullanımı sonrasında kişiler cilt reaksiyonları gösterebilirler ve karın ağrısı gibi belirtiler hissedebilirler ve bunu engellemek için andız otundan uzak durmak gerektiği ve asla dokunmamak gerektiği belirtilmektedir.
Şeker hastalarının asla andız otu kullanmaması önerilmektedir. Şeker hastalarının özellikle andız otu kullanmaması ve andız otunun çok ciddi şeker hastaları üzerinde sıkıntıya sebep olabileceği ve kan şekerini yakından etkileme riskinin olduğu belirtilmiştir. Kısa süre içerisinde şeker hastalığınıza iyi geliyor gibi hissetseniz bile andız otu özellikle çok ciddi şeker sorunlarınızı artırmaya neden olabilir.
Andız otunun tansiyon üzerinde bazı etkileri olduğu konusunda iddialar bulunmaktadır. Bu konuda bazı uzmanlar ve bitki bilimciler özellikle andız otunun tansiyon dengesini bozabileceğini, yüksek veya düşük tansiyonu olan insanların andız otu tüketmemesi gerektiğini belirtmişlerdir. Andız otu tansiyon hastalarının tansiyon dengesinin bozulmasına ve buna bağlı olarak çok ciddi sorunlar yaşamalarına sebep olabilir.
Aynı zamanda andız otunun çok fazla tüketiminin felç geçirmeye sebep olabileceği tahmin edilmektedir. Bu konuda uzmanlar sürekli olarak andız otu tüketiminin tansiyon ve diğer sebepler dolayısı ile mi yoksa farklı sebeplerden dolayı mı olduğu bilinmese bile felç geçirmeye neden olabilecek etkilerinin olabileceğini ve pıhtılaşma konusunda bazı vücut sorunları yaşanmasına sebep olabileceğini ifade etmektedirler.
Felç geçirmemek için ve çeşitli sağlık sorunları yaşamamak için asla uzun süreli ve belirli miktarın üzerinde andız otunun kullanımı asla önerilmemektedir.
Aynı zamanda cerrahi olarak ameliyat öncesinde andız otu kullanımının anestezi durumunu etkileyebilecek olduğu, andız otu kullanımının ameliyattan en az 2 hafta önce mutlaka tamamen kesilmesi ve asla tüketilmemesi önerilmektedir. Andız otu tüketimi ameliyat öncesinde veya sonrasında kesilmezse anestezik etkinin azalmasına ve hastanın ameliyat sırasında uyanması ve benzer sağlık sorunları riskleri ile daha fazla karşı karşıya kalmasına sebep olabilir. Aynı zamanda ameliyat sonrasında da hemen andız otu tüketiminin uyku sorunları yaşamaya sebep olabileceği ve kişinin bu sebeple özellikle çok ciddi uyku sorunları ve farklı psikolojik problemler yaşamasına sebep olabileceği ifade edilmektedir.
Andız otu kısaca tehlikeli olabilecek bitkilerden bir tanesidir ve asla sürekli kullanımı ve az miktarların üzerinde kullanımı insanlar için önerilmemektedir. Çok nadir olarak tüketilmesinde bile çok dikkatli olmak gerektiği konusunda ifadeler mevcuttur ve uzmanlar bu konuda insanların bu tür bitkileri kendi başlarına kullanmasını asla önermediklerini belirtmektedirler.
Eğer ki ameliyat öncesinde andız otu tüketiyorsanız ve ameliyatınıza çok az bir süre kaldıysa bu durumu hemen doktorunuza bildirin ve ameliyata etki edebilecek bu durumu saklamayın. Ameliyat masasında kalmak gibi bir sorunla bile karşılaşmanıza sebep olabilecek bu durumu mutlaka doktorunuz bilmeli ki size yapılacak cerrahi ameliyat çok başarılı bir şekilde doktor ve anestezi uzmanı tarafından tamamlanabilsin.
*Andız otu kullanımı konusunda kesin çalışmalar yeterli düzeyde değildir ve bu konuda aktif çalışmaların olup olmadığı kesin olarak bilinmemektedir.