Herkesin hayalinde vardır, bir ormanda bir süre güzel bir evde veya kamp yaparak tatil yapmak. İnsanlar yüzyıllar öncesinde ormanlarda yaşamaya alışkındı, ancak yine de doğal ortamda çok uzun süre boyunca yaşamıyor, genelde erken yaşlarda hayvan saldırısından dolayı ölüyorlardı. Yüzyıllar önce insanlar genelde yaşam alanlarını şehirler kadar büyük olmayan ancak daha fazla insanın yaşadığı bölgelere kuruyor, orman dışında yaşamaya çalışıyorlardı.
1999’da radyolog olan Nicola Strickland, arkadaşı ile birlikte gittiği Tobago adasında bir ağacın altında duruyordu, ağaçta bulunan elmaları normal bir elma sandılar ve kopardıktan sonra yediler. Birkaç ısırık almasından sonra elmayı bırakan Nicola Strickland ve arkadaşı çok kısa süre sonra boğaz bölgesinde gerginlik, kaşıntı, baş dönmesi ve mide bulantısı gibi zehirlenme belirtileri göstermeye başlamıştı. Hemen yardım aldılar ve bölgedeki bir doktora gittiler.
Daha önce elma yediklerini söylediklerinde bunun çiçek elmasına benzeyen Hippomane mancinella olarak bilinen manşinel meyvesi olduğu ve aslında çok zehirli bir meyve olduğu hemen anlaşıldı. Bu meyvenin içerisinde ve kabuğunda yer alan toksinlerin insan vücudu için son derece ölümcül olabilecek potansiyelde olduğu, çiçek elması ağacının altında durmanın bile ölümcül olabileceği bilgisi verildi.
Neyse ki Nicola Strickland ve arkadaşı manşinel meyvesinden çok az yemişti ve bu sayede uzun ve zorlu bir tedavi sürecinden sonra hayatta kalmayı başardılar.
Bugünlerde bile bazı bölgelerde manşinel ağaçları bulunuyor ve bu ağaçların önlerinde eğer turistik yerlerde olan bir bölge ise uyarılar yer alıyor. Ağacın altında durmamak gerektiği, özellikle ağacın toksinlerinin yağmur yağdığı zaman hemen ortaya çıkabildiğini gösteren birden fazla uyarı bulunuyor.
İçindekiler
Türkiye’de yok
Sadece belirli bölgelerde bulunan manşinel ağacı olarak bilinen ağacın Orta Amerika, Karayipler ve kuzey Güney Amerika’nın bazı bölgelerine özgü bölgelerde bulunduğu, bu bölgelerde ağaç sayısının çok az olmasına rağmen, balta girmemiş bazı ormanlarda bu ağaçtan çok sayıda olabilecek olduğu ifade edildi.
Ağaçta bulunan en yüksek toksinin phorboldan grubuna ait olduğu ve bu toksinin su ile etkileşime girebildiği biliniyor.
Ağacın altında dururken herhangi bir yağmur damlasının ciltte onarılamaz yaralanmalara ve ölümlere sebep olabileceği, ağacın çok yakıcı toksinlere sahip olduğu bilinmekte.
Manşinel Ağacı Hakkında Önemli Bilgiler
Manşinel ağacı hakkında bilgiler özellikle boyutundan bağımsızdır, manşine ağacı boyutu 60 santimetre kalınlığında bir gövde ile 12 m’ye (40 feet) kadar büyüyen bir ağaçtır ve yuvarlak meyvelere sahip bir ağaç olarak bilinmektedir. Uzun saplı, parlak, kösele, eliptik sarı-yeşil yaprakları olan manşinel ağacı özellikle de çok zehirli olması ile bilinir.
Manşinel ağacını zehirli yapanın ne olduğu konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak ağaçlar ile yakından ilgilenen uzmanlar özellikle bazı manşinel ağaçlarının diğerlerine oranla çok daha zehirli olabileceğini belirtmişlerdir. Bunun sebebi olarak ağacın yaşı, kaliteli ve bölgesel faktörlerin söz konusu olduğu tahmin edilmektedir.
Bu ağacın olduğu yerlerde özellikle bazı adalarda bile yerel yönetimler bu ağacın çevresinde uyarılar asmışlardır. Ağaca yaklaşılmaması, asla dokunulmaması gerektiği yönünde uyarılar mevcuttur. Bir tarafta ise manşinel ağacının meyvesini tüketen insanlara ne olduğu konusu merak edilmektedir.
Çok uzun yıllar önce bu nedenle bir adamın manşinel ağacı meyvesini yediği ancak ölmediği iddia edilse bile net olarak bu iddia konusunda soru işaretleri mevcuttur. Uzmanlar, ağaçtan herhangi bir meyve yenmesi durumunda kişinin ölümcül toksik zehir ile karşı karşıya kalabilecek olduğuna değinmişlerdir. Ancak bazı uzmanlar ise özellikle ağaçtan herhangi bir meyve yenmesi durumunda kişinin hemen ölmeyeceğini, eğer tıbbi müdahale zamanında yapılabilirse kişinin kurtulabileceğini, bazı durumlarda ise kişinin herhangi bir tıbbi müdahale olmasa bile vücudunun bu toksine karşı savaşarak kişinin ölmeyebileceğini belirtmişlerdir.
Ancak yapılan uyarılar manşinel ağacının meyvesinin asla yenmemesi yönündedir.
Manşinel Ağacı Meyvesi Yersem Ne Olur?
Bu sorunun yanıtını verebilmek güçtür. Uzmanlara göre çok yüksek güçlü toksik olan manşinel ağacının altında durmak bile ölümcül olabilirken, özellikle meyvesinin tüketilmesinin vücutta ani reaksiyonlara sebep olacağına kesin gözüyle bakarlar.
Manşinel ağacı meyvesinin tüketilmesi durumunda kişinin ilk olarak boğazında şiddetli bir ayva parçası kalmış gibi hissedecek olduğu, bunun aslında meyvenin boğazda kalmasından dolayı değil, verdiği hasar dolayısı ile yakıcı bir his olduğundan söz edilmektedir. Ancak bunun sebebi dilin şişmeye başlamasından dolayı oluşur. Bir kişi manşinel ağacı meyvesini yediğinde çok kısa süre içerisinde boğazında ayva parçası kalmış gibi bir şey hisseder ancak aslında o meyve parçası değil, meyvenin verdiği yakıcı hasardan dolayı olan bir duygudur.
Bunun ardından uzmanlar meyvenin mideye doğru yol almasından dolayı midede belirtiler olabileceğine değinmişlerdir. Mayhoş bir tada sahip olduğu iddia edilen manşinel ağacı meyvesinin özellikle zehirlenmeye sebep olurken midede ve karında, özellikle de bağırsak bölgesine yakın yerlerde çok kuvvetli ve şiddetli ağrı ve acıya sebep olacağını belirtmektedirler.
Manşinel ağacı çok zehirli olduğundan haliyle meyvesi de son derece zehirlidir. Bunun yanısıra kişinin manşinel meyvesini tüketmesinden hemen dakikalar sonra nefes alıp verememe, dilde şişme, vücudunda kırmızı döküntülerin boy göstermesi beklenir. Bunlar şiddetli toksik zehirlenme belirtileridir ve kişiye eğer ki acil tıbbi müdahale edilmez ise – ki edilse bile kurtulmasının şansı az olabilir – ölüm kaçınılmaz bir son olacaktır.
Bunun yanısıra meyvenin tüketilmesinden sonra insan vücudunda midede ciddi hasar, yemek borusunda kalıcı olmasa bile geçici süre ile şiddetli hasar ve tat alma duygusunun ortadan kalkması beklenen zehirlenme yan etkileri arasındadır. Ağacın meyvesinin çok az tüketilmesinin bile, hatta meyveden bir ısırıktan az alınmasının ardından 1 dakika geçmeden bu belirtilerin başlayabilecek olduğu belirtilmiştir.
Hiçbir uzman bu ağacın meyvesine dokunulmaması, bir parçasının bile ısırılmamasını, yıkansa bile meyvenin %100 zehirli olduğu için asla zehrini kaybetmediğini ve aç kalınsa bile asla tüketilmemesi gerektiğini ifade etmiştir.
Meyvenin tüketilmesinden sonra kişi kurtulsa bile uzun bir tedavi süreci gerekli olabilir. Bunun sebebi olarak meyvenin vücuda verdiği zararın kalıcı olmasa bile bir süre tedaviye ihtiyaç duyulması gereksinimidir. Özellikle kişi zehirlenme sonrasında bazı güçlü tedaviler almak zorunda kalabilir ve yemek borusunda yaşanan hasar ile dilde yaşanan tat alma duygusundaki kayıp dolayısı ile beslenme düzeninde değişim gerekli olabilir. İştahsızlık uzun süreli olursa bu durumda dışarıdan yetişkin hasta mamaları ile takviye edilmesi kişinin sağlığı açısından gereklidir.
Ağacın Altında Durmak Bile Ölümcüldür
Manşinel ağacının altında durmak bile kısa süre içerisinde sizi öldürebilir. Bunun sebebi olarak ağacın çok zehirli olmasından kaynaklanmaktadır. Manşinel ağacının altında özellikle yağmur yağarken durursanız bu durumda reaksiyonlar ve zehirlenme belirtileri saniyeler içerisinde başlayabilir ve ilk belirtiler bu durumda cilt üzerinde başlar. Boğazda herhangi bir elma veya ayva kalmış hissi bu durumda dilin şişmesine bağlı olarak yine oluşur. Belirtiler meyve tüketilmese bile çok şiddetli olabilmektedir.
Ağacın özellikle altında durmak yağmur sularından dolayı kıyafetlerinizin beyazlamasına ve renk değiştirmesine bile sebep olabilir. Manşinel ağacı o kadar güçlüdür ki kıyafetlerinizin renginin akıp solmasına, siyah bir tişörtün bembeyaz olmasına sebep olabilir.
Manşinel Ağacı Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?
Belki bilmeden bu ağaca dokunmuş veya altında durmuş olabilirsiniz. Kesinlikle bir zehirlenme reaksiyonu göstereceğiniz anlamına gelmez. Ancak beklentiler %99 oranla zehirleneceğiniz ve şiddetli belirtiler göstereceğiniz yönündedir.
Belirtiler arasında birden daha farklı belirti olacaktır. Olması beklenir.
Bunlar arasında özellikle en şiddetli belirti toksisiteye bağlı olarak halk arasındaki tabirle zehirlenmeye bağlı olarak hava yolunun kapanması-tıkanması ve dilin şişmesinden doğan bu sebeple beraber kişinin senkop denen bayılma durumu yaşamasıdır. Kişi nefes alamadığı için acil olarak entübe edilmesi önerilir. Ancak entübe edilmesi tıbbi bir işlem olduğu için acil olarak hastaneye yetiştirilmesi gerekir. Hastaneye gidene kadar ölüm durumu ile karşı karşıya kalıp kalmayacağı ise modern tıpta böyle bir vakaya hiç denk gelmediğimiz için bilinmeyen bir olasılık olarak kalmıştır.
Ancak beklentiler kişinin manşinel ağacından dolayı zehirlenmesi durumunda ilk olarak çok ciddi belirtiler göstermesi ve de özellikle bu ağacın daha çok hastaneden uzakta adalarda yer alıyor olmasından dolayı ölmesinin mümkün olduğuna yönelik olmuştur. Ağaçtan doğacak olan zehirlenmelerde cilt üzerinde çok şiddetli döküntüler dakikalar içerisinde başlayabilir ve bu döküntüler ciltte yaralara sebep olabilir. Saniyeler içerisinde cildinizde açık ve kapalı olmak üzere yara halinde kızarık noktalar olabilir ve kafa kısmı dahil olmak üzere tüm vücudunuzda bu duruma denk gelmek mümkün olabilir.
Belirtilerden bir diğer ise kişinin genel durumunun bir anda saniyeler içerisinde bozulması olarakl beklenir. Kişinin genel durumu bozulduğunda bilincini tam olarak kontrol edemez ve konuşmasında, göz, el, ayak hareketlerinde ve vücut hareketlerinde kontrol kaybolmaya başlar. Bu durumda kişinin her an bayılma riski olduğuna işaret eder ve bu nedenle mümkünse kişinin derhal bir yere oturtulması, eğer nefes alamıyor ise nefes alabilecek ilk yardım pozisyonlarının denenmesi önerilir.
Kişinin göstereceği reaksiyonlar net olarak bilinemez. Ancak beklenen bir diğer toksisite belirtilerinden bir tanesi ise kişinin yüksek kalp atış hızı, yükselen veya düşen tansiyonudur. Tansiyn zehirlenmeye bağlı olarak 20’lerin üzerine çıkabilir ve kişi bu sebeple çok ciddi baş ağrısı ve baş dönmesi sorunu hissedebilir. Tansiyonun zehirlenme ve benzer durumlarda 22’lere kadar yükselmesi nadir olarak görülse bile güçlü kimyasallar ve zehirlerden dolayı olan zehirlenmelerde bu durum beklenebilir.
Özellikle yüksek tansiyon kişinin beyin kanaması gibi sağlık sorunları ile karşı karşıya kalmasına, pıhtı atmasına sebep olabilir. Kan basıncının aşırı yüksek olması durumunda kişi bu sebeple ciddi baş ağrısı çekebilir ve senkop – bayılma – durumu kısa süre içerisinde gerçekleşebilir.
Kanama ise diğer belirtilerden bir tanesi olarak meydana gelir. Ancak bu konuda uzmanlar kanamanın sebebi olarak bir neden göstermekte çekinmektedirler. Manşinel ağacından dolayı olacak zehirlenmede kanamanın özellikle iç organlarda olması beklenmez ancak cilt üzerinde kanama belirtileri olmasına normal bakılır. Bunun sebebi olarak ise ağacın güçlü zehiri gösterilir.
Cilt üzerinde dermatit yani egzama beklenen yan etkiler arasındadır. Ancak cilt üzerinde olabilecek belirtilerin birden fazla olması beklenir.
Ağaçtan gözünüze herhangi bir damla damlarsa veya buharı gözünüze denk gelirse – ki gelmemesi mümkün değildir ağacın altında olduğunuz için – gözlerinizde çok şiddetli yanma, kızarıklık ve kanlanma beklenir. Bu durumda kişinin zehirlenmese bile gözlerinde kalıcı görme hasarlarının bile oluşabilecek olduğuna dönük beklentiler mevcuttur. Bunun sebebi olarak ise yine ağacın zehirinin her türlü etrafa yayılabiliyor olması gösterilmektedir.
*Manşinel ağacının yanına yaklaşmayın. Asla fotoğraf çekmek için yakında durmayın. Mümkünse ağacı görürseniz yere düşen meyvesi olsa bile asla tekme atmayın ve ayakkabınız ile bile olsa dokunmadan uzağından geçin. Eğer ağacın altında olduğunuzu farkederseniz yukarıya bakmadan hemen daha uzak bir noktaya gidin ve bayılma durumunda vs daha fazla toksik güce maruz kalmayın.