Yalan makinesi olarak bilinen veya yalan dedektörü olarak tarihe geçmiş olan yalan makinesi nedir? Öncelikle yalan makinesi %100 doğru sonuçlar verebilecek makine değildir. Hatalı sonuçlar vermesi mümkün olan bir yalan dedektörü olarak bilinmektedir. Bunun yanında bu cihaz sayesinde dünyada çok kez cinayet ve benzer vakalar çözüme kavuşmuş, suçlular bulunmuştur.
Yalan makinesinin çalışma prensibi insanın fiziksel özelliklerine göre doğrudan ilgili olarak hareket etmesidir. Yani bir yalan makinesi psikolojik olarak karşısında olan insanın cevaplarını test etmez ve buna göre bir sonuç vermemektedir.
Yalan makinesi nasıl çalışır?
Yalan makinesine girecek olan kişi ilk olarak bir sözleşmeye imza atar. Bunu kabul ettiğini ve kendi isteği ile bu yönteme onay verdiğini beyan eder. Bu yöntem daha çok ABD gibi ülkelerde uygulanmakta olsa bile bazı ülkelerde bu yönteme başvurmaya başlamıştır. Örneğin Türkiye’de herhangi bir suçlu üzerinde yalan makinesi kullanılmamaktadır.
Yalan makinesine girecek olan kişinin o gün herhangi bir hastalığı olup olmadığı, herhangi bir nabız ve tansiyon problemi olup olmadığı sorgulanır. Çünkü bu değerler makinede çıkacak olan sonuç için son derece önemlidir.
Kişi cihaza vücudunun farklı bölümlerinden bağlanır. Örneğin ellerine nabız ölçümü için bantlar takılabilir, kol dirseği bölgesine tansiyon ölçümü için bir tansiyon cihazı bağlanabilir.
Tüm bunların yanında sürekli ateş ölçer ile kontrol edilebilir.
Bazı yalan makineleri MRI cihazı ile beraber desteklenir ve bu cihaz kişinin sürekli olarak aralıksız bir şekilde beyin fonksiyonlarını taramaya odaklanır.
Makine hiçbir zaman alarm vermez ve kişinin yalan söyleyip söylemediğini söylemez. Burada yalan dedektörünün amacı kişinin sorulan sorulara verdiği yanıtlar öncesi ve sırasında nasıl nabız, tansiyon, ateş ve fonksiyon değerlerine sahip olduğunu takip altında tutmaktır.
Makine her zaman doğru sonuç vermez
Makine hiçbir zaman %100 net sonuç vermeyebilir. Yani tek makineye bakarak herhangi bir sonuç elde etmek ve kişiyi cezalandırmak mümkün değildir.
Kişilerin zaman zaman makinede kontrollü olarak yalan söylemesi istenir ve bu sayede herhangi bir yalan söylediğinde vücut fonksiyonlarının nasıl olduğu konusunda soru işaretlerine yanıt bulunması için değerler not edilmelidir.
Ancak makinede çıkacak olan sonuç “yalan söylüyor” olarak çıkmamaktadır. Makine sadece verileri toplu halde inceleyecek olan ilgili kişiye vermekte ve ilgili makine uzmanı kişi bu sonuçları değerlendirmektedir.
Yine de tek yalan makinesine bağlı kalarak kişinin suçlu olup olmayacak olduğu asla kararlaştırılamaz.