Teknoloji size göre çok gelişmiş olabilir, ancak teknoloji bugün henüz geçmişe göre çok gelişmiş olsa da insanları ölümden koruyabilecek veya hastalıkları engelleyebilecek düzeye gelebilmiş değil. Aşı ve ilaçların gelişiminde rol oynayan ilaç şirketleri her zaman aşı ve ilaçları beklendiği gibi zamanında sunamayabiliyor.
İlaç şirketleri bugün en sorunsuz çalışan şirketler olarak biliniyor olsalar bile, arkaplanda yaşananlar ise hiç iç açıcıcı olmayabiliyor. İlaç şirketlerinin bugüne kadar hiçbir zaman haberlerde finansal konularla gündeme gelmediği, her zaman bir şekilde finansal sorunlarını çözebildikleri görülmüştür. En kötü olayda bile bir şekilde bir ilaç şirketi diğer farklı devasa ilaç şirketlerince satın alınmıştır.
Koronavirüs salgınından sonra ilaç şirketlerinin trilyonlarca dolarlık finansal güçlerine ve para kazanacakları bir açık varken neden hemen aşı üretmedikleri sorulmaya başladı.
Bu soru baştan yanlış olsa da, bunun yanıtı mevcut. Bugün ABD, Hong Kong ve Fransa’da koronavirüs salgını için 3 aşı üretildi. 3 aşı üretilmesine rağmen Fransa bu aşıların 20 ay sonra, Hong Kong ise bilinmeyen bir tarihte çıkacak olduğunu açıkladı.
ABD’den yapılan açıklama ise her zaman olduğu gibi en hızlı aşının ABD’den çıkacak olduğunu gösteriyordu: 3 ay. 3 ay içerisinde aşının testleri geçmesi durumunda kullanılabilir adıma geçecek olduğunu açıklayan ABD’li ilaç şirketi yetkilileri, FDA’dan onay alır almaz hemen seri üretim aşamasına geçilecek olduğunu yerel ABD basınına açıkladı.
Aşı üretmek ne kadar zor?
Aşı üretmek veya bir ilaç üretmek sıradan bir insanın yapamayacağı, her devletin bile başarıyla yapamayacağı kadar zor. Örneğin Türkiye Cumhuriyeti bugün yerli ilaçlar üretmesine rağmen bu ilaçların büyük bölümü ölümcül olmayan hastalıklar için olan ilaçlar.
Sadece Türkiye Cumhuriyeti değil, bugün Avrupa ülkelerinin bile bir kısmı birçok hastalık için ilaç üretemiyor. Dünyanın en büyük başarılı ilaç üreticisi ülke olan ABD zaten birçok ilacın patentini elinde tutuyor.
Bunun yanısıra bir ilaç veya aşı üretmek için hastalığın hangi etken maddeler ile tedavi edilebileceği, DNA, GEN dizilimleri gibi bilgilerin ilaç şirketlerinin elinde olması gerek. Aksi durumda bir virüsün DNA, GEN dizilimi bilinmediğinde o virüse karşı bir tedavi geliştirilmesi mümkün değil. İlaç şirketleri koronavirüs ile ilgili bu bilgileri yeni yeni öğrenmeye başladığı için daha önce herhangi bir ilaç geliştiremediler.
Bir aşı geliştirmek için bu bilgileri elde eden şirketler kısa süre içerisinde tedaviyi hazır edebiliyorlar. Ancak ardından hayvanlar üzerinde ve denek insanlar üzerinde bu ilaç belirli bir süre boyunca test edilmesi gerekiyor.
ABD’li uzmanlar bu süreyi 3 ay tutacaklar ve 3 ay içerisinde herhangi bir sorun ortaya çıkmaz ise koronavirüs için aşı elde edilmiş olacak. Fransa ise 20 ay sonra aşıyı üretecek olduğu için Fransa’nın üreteceği aşı sadece Fransa’nın elinde kalabilir. Çin ise henüz bir aşı üretmeyi başaramadı.