Doksan beşe doğru, şiir türünde bir eserdir. 1928 yılında yayımlanan Doksan Beşe Doğru, harf devriminden sonra Türk harfleri ile basılan ilk 3 kitaptan birisi arasında yer alır. Bu eser, Tevfik Fikret tarafından yazılmış bir şiirdir.
İçindekiler
Tevfik Fikret Kimdir?
Tevfik Fikret, 24 Aralık 1867 tarihinden dünyaya gelmiş olan şair ve öğretmendir. Osmanlı’nın dağılma sürecinde Servet-i Fünun topluluğunun lideri olan Tevfik Fikret, devrimci ve idealist fikirleri ve bu fikirlerin eserlerine yansıması ile başka Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere dönemin birçok aydın kesimini etkilemiştir. Türk edebiyatının batılılaşmasında ön planda olan isimler arasındadır. Farsçada “kuş yuvası” anlamına gelen “Aşiyan” ismini verdiği yaşadığı bölge, onun yaşamının son zamanlarını geçirdiği ve önemli eserlerini oluşturduğu yerdir.
Tevfik Fikret’in Edebi Kişiliği Nasıldır?
Tevfik Fikret, 19.yüzyılın ikinci yarısından itibaren Tanzimat ruhu ile büyüyen ve o ruhun Türk edebiyatına kazandırmaya çalıştığı yeni değer yargılarıyla beslenen yenilikçi fikrin bir devamı şeklinde 19.yüzyılın sonlarına doğru Türk edebiyatında ismini duyurmayı başarmıştır. Servet-i Fünun dergisi ile yeni bir edebi akımın başlatılması konusunda gösterdiği liderlik vasfı, sanatı ile de aynı şekilde bir seyir izleyen Tevfik Fikret’in bu dönemde ortaya çıkardığı şiirler, kendinden önce var olan üstatların ilerlediği yolda yeni bir oluşum göstermeyi başarmıştır.
Doksan Beşe Doğru Şiiri Ne Anlatır?
Doksan beşe doğru şiiri, idealist zihni ile Mustafa Kemal Paşa’ya ilham veren Tevfik Fikret tarafından yazılmıştır. 31 Mart olayı olunca artık İttihat ve Terakki iktidarına da muhalif olmuştur. 1912 yılında meclisin kapanması üzerine bu olayı meclisin 1878 yılında kapatılmasına benzeterek “Doksan Beşe Doğru” şiirini yazmıştır. Bunun ardından ise “Han-ı Yağma”, “Sancak-ı Şerif Huzurunda” gibi öfke dolu şiirler yazmıştır. Ayrıca İstanbul’u küçümseyen ilk Türkçe şiiri olan “Sis”i de yazan Tevfik Fikret’in “Doksan Beşe Doğru” isimli şiiri konjonktürel bulunur.
Tevfik Fikret’in Eserleriyle İlgili Önemli Durumlar Nelerdir?
Tevfik Fikret’in eserleriyle alakalı önemli hususlar şu şekildedir:
- “Hasta Çocuk” isimli manzum öyküsü kulağa göre kafiye konusunda tartışmaların olduğu dönemde yazılmış bir eserdir. Servet-i Fünun kuşağının kafiye tercihinin ne olduğuna yönelik ilk önemli örnektir.
- Servet-i Fünun dergisi, 256.sayıdan itibaren edebiyat eserlerine yer vermeye başlamıştır. Hasta Çocuk ise 257.sayıda basılmıştır.
- 1896 ve 1901 yılları arasında basılan şiirleri, “Rübab-ı Şikeste” isimli eseri içerisinde toplanmıştır. Eserin ilk baskısı ise 1899 yılında çıkmıştır. Bu ilk baskı, eksik bir şekilde basıldığından ikinci kere genişletilerek basılmıştır.
- Hemşirem İçin, Uzletgeh-i Mader-i Ziyaret, Halûk’un Bayramı, Halûk İçin, Yine Halûk, Halûk’un Sesi, Yarın şiirleri ise aile temasının işlenmiş olduğu şiirleri arasında yer almaktadır.
- Hasta Çocuk, Balıkçılar, Nesrin, Ramazan Sadakası gibi çeşitli eserleri ise günlük yaşamı aktaran eserleri arasındadır.