Gazel türlerinden biri olan ve Divan Edebiyatında çok sık bir şekilde kullanılmış olan nazım türlerinden biridir. Musammat gazel, şekil olarak iç kafiyeye sahip olan gazel türlerine verilen isimdir. Klasik gazellerin kafiye düzenleri aa, ba, ca, da, ea ve fa diye devam eder. Ancak musammat gazellerde bu kafiye düzeni mevcut değildir. Bundan dolayı da kaside veya diğer türler ile oldukça fazla karıştırılmaktadır.
İçindekiler
Musammat Nedir?
Musammat, musammat gazel olarak bilinen türden farklı olarak kullanılan bir tür değildir. Musammat olarak isimlendirilen nazım türü, genellikle gazellerin veya diğer nazım biçimlerinin arasına sıkıştırılan gazellere verilen isimdir. Yani, musammat gazel yalnız başına iç kafiye ile beraber yazılan gazelken, musammat başka bir gazel, kaside veya diğer nazım biçimleri arasına yer alan ve iç kafiyesi olan gazellere verilen isimdir.
Rindane Gazel Nedir?
Rindane türünde yazılmış gazeller, yapı olarak diğer gazellerden farklı olmayan ancak içerik olarak dünyadan alınan zevkleri, dünyevi olanı anlatan gazellere verilen isimdir. Divan edebiyatı genellikle dinin, tasavvufun ve Allah’ın birliğinin anlatıldığı bir edebiyat olarak bilinir. Gazel türü içinde yer alan rindane gazellerde ise sadece dünyadaki geçici olan şeylerden alınan zevkler anlatılır.
Beytü’l Gazel Nedir?
Beyit-ül gazel ismiyle de bilinen beytül gazel, bir gazelde yer alan en güzel beyite verilen isimdir. musammat gazeller ile beraber tüm gazel türlerinde yer alan bir beyit, yazılmış olan gazelin en güzel beyitidir. Bu beyit genellikle kendini diğerlerinden anlam açısından farklı olması sayesinde öne çıkarır.
Musammat Gazel Aruzun Hangi Kalıplarıyla Yazılır?
Musammat gazelin kullanılabildiği aruz kalıpları, yarıdan bölündüğü zaman anlam ve biçim açısından bozulma yaşamayan kalıplardır. Bundan dolayı da genellikle 8’li veya 12’li aruz kalıpları musammat gazel yazmak için kullanılmıştır.
Gazelin İlk Beyitine Ne Ad Verilir?
Gazellerde yazılmış ilk beyite verilmiş olan isim, matladır. Matla beyit, kendisini diğer beyitlere göre uyak düzeni ile ayırır. Matla beyitin uyak düzeni AA, yani ilk mırsa ile ikinci mısra aynı olacak şekilde yapılır. Matla beyitten sonraki tüm beyitlerin uyak düzenleri BA, CA, DA, EA diye devam eder.
Mutavvel Gazel Nedir?
Gazel-i mutavvel olarak bilinen gazel türü, 15 beyitten uzun yazılmış olan gazellere verilen isimdir. Gazel olarak bilinen tür, 5 beyit ile 15 beyit arasında yazılır. Ancak bazı divan şairleri, yazdıkları gazelleri 15 beyitten fazla yazabilirler. 15 beyitten fazla yazılan gazeller genellikle mutavvel gazel ismi verilir.
Yek Avaz Ne Demektir?
Edebiyat alanında yek avaz olarak anılmakta olan gazel türü, her beyitinin aynı güzellikte nitelendirildiği gazellerdir. Yek avaz gazeller, musammat gazel ile beraber diğer türlerini de kapsayabilirler. Yek avaz yazabilmek, Divan geleneği çerçevesinde kolay olmayan, bundan dolayı da nadiren karşılaşılan durumlar arasında yer alır.