Lisans Nedir? Ön Lisans, Lisans ve Yüksek Lisans

Yükseköğretimin kademelerini oluşturan ön lisans, lisans ve yüksek lisans; farklı türden eğitimler, stajlar ve farklı eğitim düzeyleri ile icra edilmektedir. Peki, bu kapsamda düşünülecek olursa, lisans nedir? Ortaöğretimin üzerinde alınan eğitimler, lisans eğitimini oluşturmaktadır. İşte burada lisans eğitimi farklılaşır. Ön lisans, lisans veya yüksek lisans kademelerinden oluşur.

Lisans Ne Demek?

Akademik eğitim olarak adlandırılan lisans eğitimi, birbirini tamamlayan kademeler çerçevesinde ilerler. Bunlardan kimisi 2 yıllık eğitim verirken, kimisi de 4 yıllık eğitimlerden oluşmaktadır. Her birindeki eğitim düzeyi ve eğitimin verildiği yer farklı olsa da, hepsinin ortaöğretimin üzerinde bir eğitim olduğunu söyleyebiliriz. Peki, bu eğitimler hangileridir? Elbette ki; ön lisans, lisans ve yüksek lisanstır. Sıralama da bu şekilde ilerler. Şimdi sizlere ön lisanstan bahsetmeye çalışalım.

Ön Lisans Nedir?

Yükseköğretimin 2 yıllık eğitim düzeyi olan ön lisans, bazı durumlarda 1 yıl olabilirken, bazı durumlarda hazırlık ile beraber 3 yıldan da oluşabilmektedir. Ancak temelde 2 yıllık bir eğitime dayanır. Zaten insanların akıllarında 2 yılık üniversite olarak da kalmıştır. Peki, ön lisans ile ilgili olarak bilinmesi gerekenler nelerdir?

• Ön lisans eğitimi almak için bazı durumlarda meslek liselerinden puansız bir şekilde geçiş yapılabilir. Ancak genel anlamda üniversite sınavlarından belirli bir puanın alınması gerekir. Bunda çoğu zaman barajı geçmek yeterli olmaktadır. Elbette ki her ön lisans eğitiminde bu durum böyle olmaz.
• Ön lisans eğitimi genel anlamda 2 yıllık olarak verilmektedir. Ancak DGS olarak adlandırılan Dikey Geçiş Sınavı ile bu eğitim 4 yıla tamamlanabilmektedir. DGS, ALES sınavı ile aynı ölçekte olan ve 60 Türkçe, 60 da Matematik sorusundan oluşan bir sınavdır.
• Üniversitelerin yüksekokul binalarında verilen eğitimlerdir. Genelde bu binalar kampüsten uzak olur. Meslek Yüksek Okulları olarak üniversiteye bağlı bir şekilde eğitim verirler.
• Meslek liselerinde bölüm ile ilgili temel bir eğitim alınmış ise, bu durumda 2 yıllık olan ön lisans eğitimleri tercih edilebilmektedir. Çünkü bu lisans düzeyinde öğrencilere direkt olarak pratik eğitimler verilmektedir.

Yukarıda da görüldüğü üzere, ön lisans eğitimi, öğrencilerin meslek düzeyinde tecrübe edinmesine yardımcı olan bir eğitimdir. Peki, bu çerçevede düşünecek olursak, lisans nedir?

Lisans Nedir?

Lisans, akademik düzeyde alınan eğitimlerin tümünü adlandırmaktadır. Ancak bir diğer tanımı da, 4 yıllık eğitimleri oluşturduğu yönündedir. Üniversite sınavlarına hazırlanan ve belirli bir puan alarak, çeşitli üniversitelerin bir bölümünü kazanan öğrenciler, ortalama olarak 4 yıllık eğitim alırlar. Peki, lisans ile ilgili olarak bilinmesi gerekenler nelerdir?

• Lisans eğitimi 4 yıldan az olmaz. Bazı durumlarda 5, hatta 6 yıla kadar çıkabilir. Bu kadar uzun sürmesinin sebebi de, 5 veya 6 yıllık lisans eğitimlerinde hazırlık senesinin de bulunmasıdır.
• Lisans eğitimi ortalama olarak 8 dönemden meydana gelir.
• Lisans eğitimini tamamlayan öğrenciler, diplomalarını almaya hak kazanırlar.
• Eğitimler fakültelerde verilir. Elbette ki Meslek Yüksek Okulları olarak adlandırılan üniversiteye bağlı eğitim alanlarında da verilebilir.
• Bölümler ana bilim dalları ile birbirinden ayrılmıştır.
• Lisans eğitimini kazanmak için ÖSYM tarafından hazırlanan sınavlarda başarılı olmak gerekir. Bunun için şuan ki sistemde TYT ve AYT sınavları bulunmaktadır.
• Lisans eğitiminin gerçekleştirilme şekilleri de birbirinden farklılık gösterebilir.

Lisans eğitiminin gerçekleştirilme şekillerine bakacak olursak, farklı eğitim düzeyleri olduğunu görebiliriz. Peki, bunlar hangileridir? “Önsöz Nedir?” isimli içeriğimizi de inceleyebilirsiniz.

• Örgün Eğitim

Örgün eğitimde öğrenciler derslere fakültelerinde katılmak zorundadırlar. Eğitimler, üniversitelerin fakültelerinde fiziksel olarak verilir.

• Açık Eğitim

Bu eğitimde öğrencilerin dersleri fiziksel olarak alma zorunluluğu yoktur. Eğitimler online bir şekilde bilgisayar ortamında alınırlar.

• İkinci Öğretim

Örgün eğitim programları gibi fakültelerde gerçekleştirilen eğitimlerdir. Ancak eğitimler sabah ve öğle saatlerinde gerçekleştirilmez. Genel anlamda akşam saatlerinde gerçekleştirilirler. Bu saatler çoğu zaman mesai saatleri sonrasına çıkabilmektedir. Aynı zamanda eğitimler için dönemsel olarak belirli bir ücretin verilmesi de gerekir. Bu ücret üniversiteden üniversiteye farklılık gösterir.

Ön Lisans ve Lisans Arasındaki Farklar

Ön lisans eğitimi ve lisans eğitimi ile ilgili gerekli olan detaylardan sizlere yukarıda bahsettik. Lisans nedir? sorusuna da cevap vermeye çalıştık. Peki, bu iki eğitim türünün birbirinden farkları nelerdir?

• Ön lisans ortalama 2 yıldan oluşurken, lisans ortalama 4 yıldan oluşmaktadır.
• Ön lisans eğitimi MYO olarak adlandırılan Meslek Yüksek Okullarında gerçekleştirilirken, lisans eğitimi fakültelerde gerçekleştirilmektedir.
• Ön lisans eğitiminde çoğu zaman barajı geçmek yeterli olur. Lisans eğitiminde barajı geçmek çoğu zaman yeterli olmaz.
• Ön lisans eğitimi daha çok pratiğe dayalı iken, lisans eğitimi ise daha çok teoriğe dayalıdır.

Lisans ve ön lisans arasındaki temel farklar bu şekildedir. Daha detaylı bilgilerden de içeriğimizin bir önceki kısımlarında sizlere bahsettik.

Yüksek Lisans Nedir?

Lisansüstü eğitim olarak adlandırılan eğitimin ilk basamağı yüksek lisans eğitiminden oluşmaktadır. 2 yıl veya 1.5 yıllık eğitimlerden meydana gelir. Peki, yüksek lisans eğitimi ile ilgili olarak bilinmesi gerekenler nelerdir?

• Yüksek lisans eğitimi 4 dönem veya 3 dönemden oluşur. Burada da devreye tezli veya tezsiz yüksek lisans girer.
• Master olarak da adlandırılan bu eğitimde, öğrencilerin alanları ile ilgili bilimsel bilgileri artırılmaya çalışılır ve bu yönde çalışmalar yapılır.
• Öğrencilerin seminer, bildiri ve tez gibi araştırmaları hazırlamaları gerekir.
• Yüksek lisans eğitimi örgün veya uzaktan eğitim şeklinde de gerçekleştirilebilir.
• Örgün eğitimde genellikle haftada ortalama 2 gün eğitim olmaktadır. Eğitimlerin tamamı akademik düzeyde artmakta ve bilimsel çalışmalar üzerine yoğunlaşılmaktadır.
• Yüksek lisans eğitimine katılmak için lisans eğitiminin tamamlanması gerekir.
• Öğrenci adaylarının ALES sınavından belirli bir puanı almaları gerekir. Yüksek lisansta ALES sınavının etkisi çok büyüktür. Ancak bu tezli ve tezsiz yüksek lisansta farklılık gösterebilir.
• YDS olarak adlandırılan Yabancı Dil Sınavı puanı da çoğu yüksek lisans programında önemlidir. Ancak tüm yüksek lisans programlarında YDS puanı zorunlu tutulmaz.

Bu çerçevede yüksek lisans ile ilgili olarak bilinmesi gerekenler yukarıdaki gibidir. Peki, tezli ve tezsiz yüksek lisans nedir? “Bibliyografya Nedir?” isimli içeriğimizi de inceleyebilirsiniz.

• Tezli Yüksek Lisans

4 dönem, yani 2 yılık eğitimlerden oluşmaktadır. Bu eğitimde ALES puanı zorunludur. Ancak üniversiteler ve bölümler arasında ALES puanı şartları değişiklik göstermektedir. ALES puanının yanı sıra Lisans Ortalaması ve Bilim Sınavı da yüksek lisansa girişte gereklidir. Bilim Sınavı çoğu üniversitede bulunurken, bazılarında bulunmaz. Bu sınav sözlü veya yazılı bir şekilde gerçekleştirilebilir. Öğrencilerin bir tez yazmaları zorunludur. Tez yazmayan öğrenciler mezun olamazlar. YDS puan zorunluluğu da bazı yüksek lisans programlarında bulunur.

• Tezsiz Yüksek Lisans

3 dönem, yani 1.5 yıllık eğitimlerden oluşmaktadır. Bu eğitimlerde ALES puanı zorunluluğu yoktur. Öğrenciler bildiri ve seminer yazmak durumundadırlar. Ancak tez yazılmaz. Aynı zamanda öğrencilerin tezsiz yüksek lisans eğitimini, tezli yüksek lisans eğitimine çevirmeleri de mümkündür.

Yukarıdaki değerler çerçevesinde de yüksek lisans eğitiminin bir lisansüstü eğitim olduğunu öğrenmiş olduk. Siz değerli okurlarımız için de bu içeriğimizde lisans nedir? Ön lisans, lisans ve yüksek lisans eğitimleri nelerdir? gibi soruların cevaplarını vermeye çalıştık. Umarız sizlere fayda sağlayan bir içerik oluşturabilmişizdir.