Domates meyvedir ve bunun temel sebebi domatesin çekirdeklere sahip olmasıdır. Günlük hayatta pek çok besinin türü hakkında yanlış çıkarımlarda bulunmak mümkündür. Limon, patlıcan, zeytin ve kabak gibi besinlerin meyve mi sebze mi olduğu çeşitli kesimler tarafından sıklıkla tartışılan bir meseledir. Domatesin bir çeşit meyve olduğu bilim dünyası tarafından bir gerçek olarak kabul edilir. Bu tespitin altını doldurmak adına bazı terimlerden ve tanımlardan bahsetmek gerekmektedir.

Meyve Nedir?

Meyvelerin özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

  • Çiçekli bitkiler sayesinde oluşurlar.
  • Çiçek kısmındaki dokuların gelişmesiyle büyürler.
  • Kendi içlerinde üreme organlarının bir kısmını (tohum) bulundururlar.
  • Çekirdekleri sarmakla mükellef olan etli kısımları sayesinde tohumlar dış etkenlerden korunurlar.
  • Bu etli kısım hayvanlar tarafından tüketilen kısımdır.

Yaşlılık mitlerinin doğru olmadığını gösteriyoruz yazımıza da bakabilirsiniz.

Sebze Nedir?

Sebzenin özellikleri şöyledir:

  • Meyveden arta kalan ve yenebilen kısımların tamamıdır.
  • Bazen bitkinin kökü, gövdesi ve yaprakları sebze olarak değerlendirilebilir.

Sebze teriminin bilimsel camiada herhangi bir yeri yoktur. Toprakta yetişen ve yenilebilen hemen her besin için sebze terimi halk arasında sıklıkla kullanılır. Sebze ile meyve arasındaki karışıklık da tamamen bu durumdan dolayı doğar. Meyve için net bir tanım varken sebze için böyle bir tanım söz konusu değildir. O yüzden pek çok kişi yemeklerde kullanılan her bitkisel ürüne sebze muamelesi yapabilir. Bu muameleden dolayı çeşitli sebzeler ve meyveler birbiriyle karıştırılırlar.

Domates Neden Bir Sebze Değildir?

Domates Meyve Mi Sebze Mi?

Domatesin sebze olması mümkün değildir ve bunun nedeni domatesin bilimsel anlamda meyve tanımına uymasıdır. Ancak bazı kişiler domatesin yemeklerde kullanılmasından dolayı domatesi bir sebze olarak kabul eder. Türkiye mutfağında sebzeler ana yemeklerde ve çorbalarda kullanılırken meyveler ise tek başlarına tüketilir yada tatlıların bir parçası olur. Benzer şekilde meyveleri sıkıp sıvı olarak tüketmek de epey yaygındır. Domates burada bir istisna olarak kabul edilir. Bilindiği üzere domates salatalarda ve yemeklerde sıklıkla kullanılır. Hatta domates çorbası denilen özel bir tarif bile vardır. Domatesin suyunu içmek, porsiyonlar halinde domates yemek yada domates kullanarak tatlı yapmak Türkiye’deki meyve tüketim alışkanlıklarına uymaz. Bundan dolayı pek çok kişi domatesin meyve olduğunu düşünmez.

Domatesi Sebze Olarak Kimler Kabul Eder?

Domatesi sebze olarak kabul edenler aşçılar ve diyetisyenlerdir. Aşçıların bu kabulü yapmalarının temel sebebi domatesin diğer meyveler kadar tatlı (şekerli) olmaması ve domatesin aroma yapımında kullanılmamasıdır. Aromayı önemli bir detay addeden aşçılar bu nedenden ötürü domatesi sebze kabul ederler. Domates aromalı dondurma, puding ve kek yapmak söz konusu değildir. Diyetisyenler ise besin değerleri açısından konuyu değerlendirirler. Bilindiği üzere meyveler epey şeker içeren ve karbonhidrat açısından zengin gıdalardır. Domates ise vitamin ve mineral açısından ön plana çıkar. Diyetisyenler için kritik nokta ise fruktoz olarak adlandırılan şeker türüdür. Domatesin fruktoz açısından zengin olmaması diyetisyenler nezdinde domatesi bir sebze yapar.

Habitat nedir? Bilgilerini de inceleyebilirsiniz.

Fruktoz Nedir?

Meyve şekeri olarak da isimlendirilen fruktoz meyvelerde, tahıllarda ve çeşitli kök sebzelerde ağırlıklı olarak bulunan ve varlığını lezzet olarak hissettiren bir çeşit şekerdir. Fruktozlu olan besinler diğer sebzelere oranla daha şekerli olurlar. Bu şeker miktarı çoğu kişi tarafından hemen fark edilir. Patates, havuç ve hemen her meyvede ciddi miktarda fruktoz bulunmaktadır. Lezzet olarak kendini her daim belli eden unsurlarda bulunduğu için pek çok kişinin damak zevki fruktozdan etkilenir. Patates kızartmasına duyulan ilgi ve sulu yemeklerde havuca karşı duyulan antipati fruktozla açıklanabilir. Herhangi bir besin için ortaya konulan meyve mi sebze mi tartışmalarında pek çok kişi için fruktoz önem teşkil eder.

Sebze Mi Meyve Mi Olduğu Tartışılan Besinler Nelerdir?

Türü hakkında tartışılan besinler arasında şunlar yer alır:

  • Limon
  • Salatalık
  • Havuç
  • Kabak
  • Patlıcan
  • Domates
  • Bamya
  • Muz
  • Mısır
  • Karpuz
  • Zeytin
  • Avokado
  • Biber

Meyvelere ve sebzelere dair tartışmalar temelde söz konusu değildir zira farklı bakış açısına sahip olan kişiler farklı kabuller yaparlar ve bu konuları tartışmaya açmazlar. Bahsi geçen besinleri tüketen kişiler için ise aslında hangi besinin meyve olduğu hangisinin sebze olduğu temelde önemsizdir. Bazı kişiler sırf meraktan çeşitli soru işaretlerini gidermeyi isteyebilirler. Bu nedenden ötürü bazı açıklamalar yapmak yerinde olacaktır.

Muz Nedir?

Muz bir meyvedir ve meyvenin tüm gerekliliklerini karşılar. Her şeyden evvel muzlar çiçek açan ağaçlarda yetişir. Muzların çekirdekleri olur. Günümüzde market yada pazarlarda satılan muzlar vatandaşlara çekirdeksiz olarak gelse bile doğada bulunan yabani muzlar çekirdekli olurlar. İdeal koşullarda toprağa muz ekmek yeni bir muz ağacının orada çıkmasına vesile olabilir. Muz fruktoz anlamında diğer meyvelerden biraz geri planda kalsa da içinde fruktozu mutlaka bulundurur. Aynı şekilde aroma olarak kullanılabilir.

Ütopya nedir? – Ütopik Filmler bilgilerine yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Havuç Nedir?

Havuç bir çeşit sebzedir. Kendisiyle aynı adı taşıyan bitkinin kökü yemeklerde kullanılmaktadır. Bitkilerin yemeye müsait olan her kısmı (meyve hariç) sebze kabul edildiği için havuçlar da bir çeşit sebzedir. Benzer şekilde patates, tatlı patates ve pancar da birer sebzedir. Toprağın altında büyüyen bu kökler çeşitli yemeklerin yapımında kullanılabilir. Pancarın şeker yada pekmez yapımında kullanılması kişileri yanıltmamalıdır.

Çilek Nedir?

Çilek her ne kadar geniş kitleler tarafından bir meyve olarak kabul edilse de aslında sebze sınıfına sokulabilir. Çileklerin içlerinde herhangi bir tohum bulunmaz. Çiçek sapının ucunda etli hale gelen kısmı tüketilebilir. Teknik anlamda bakıldığında çilekler bir bitkinin meyvesi dışında tüketilebilen parçalarından biri olarak kabul edilir. Bu da onları bilimsel anlamda sebze yapar. Ancak aşçılar ve diyetisyenler çileği bir meyve olarak kabul ederler.

Mısır Nedir?

Domates Meyve Mi Sebze Mi?

Mısır esasında bir çeşit meyve olarak kabul edilir. Tamamen teknik özelliklerine göre bu sınıfa dahil edilen mısırlar geniş kitleler tarafından tahıl olarak kabul edilir. Bu kabul doğrudur. Pek çok uzman zaten tahılları da meyve sınıfına sokmaktadır. Mısırların yetiştiği bitkiler çiçek kısmında elde edilen tohumlar bir koçan üzerine dizilirler. Bu nedenle mısırlar birer meyve olarak kabul edilirler. Tahılların esasında bir çeşit meyve olduğu kabul edildiği vakit kafa karışıklığı tamamen ortadan kalkacaktır.

Zeytin Nedir?

Zeytin tam manasıyla bir meyvedir ve bunun nedenleri şöyle sıralanabilir:

  • Toprağa ekildiği vakit yeni bir zeytin ağacı oluşturabilir.
  • Etli kısmının içinde tohum bulunur.

Zeytinin kafa karışıklığı yaratmasının temel sebebi zeytinlerin ağaçtan toplanır toplanmaz tüketilememesidir. Zeytinler hasat edildiğinde oldukça acı olurlar. Bu onların hemen yenmesine engel olur. Çeşitli işlemlerden geçirilen zeytinler daha sonrasında sofralarda kendine yer bulabilir.

Bamya Nedir?

Bamya botanik açıdan tam manasıyla bir meyvedir. Bir çiçeğin tam ortasında ortaya çıkan bamya epey lifli bir yapıya sahiptir. Türkiye’de sıklıkla yemeği yapılan bamya bu nedenden ötürü sebze olarak bilinir lakin teknik açıdan bakıldığında kendisi su götürmeyecek bir biçimde meyvedir. Ancak bu konuda çeşitli meslek grupları arasında fikir ayrılıkları ve bakış açısı farklılıkları olduğu bilinmektedir. Bir besinin meyve mi sebze mi olduğunun ayrımı çoğu zaman kişileri direkt olarak ilgilendirmez. Profesyoneller ise çoğu zaman kendi kriterlerine göre çeşitli varsayımlarda bulunurlar.

Ağız hakkında şaşıracağınız gerçeklere yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Kategori: