Torna tezgahı çeşitli malzemelerden imal edilmiş ürünleri döndürerek onları işleme fırsatı tanıyan bir tezgah türüdür. İmalat sektöründe en sık kullanılan tezgahlardan biri olarak kabul edilir. Her atölyede yada demir-çelik fabrikasında mutlaka torna işlemi gerçekleştirilir. Bilinen en köklü talaşlı imalat işlemlerinden biri olan tornalama işlemi günümüzde hala kullanılmaktadır. Çeşitli uçlar kullanarak tahta, alüminyum, çelik ve demir gibi pek çok malzemeye şekil vermek mümkündür. Uzun süren çalışmalar sonundan bu tezgahın uzmanı olunabilir. Torna Nedir konusuna kısaca değindik. Şimdi detaylara geçelim.
İçindekiler
- Torna Tezgahının Çalışma Prensibi Nasıldır?
- Torna Çeşitleri Nelerdir?
- Üniversal Torna Tezgahı Nedir?
- Masa Tornası Nedir?
- Saatçi Tornası Nedir?
- Torna İle İlgili Video Anlatım
- Elektrik Kontrollü Torna Tezgahları Nedir?
- Freze Tezgahı Nedir?
- Freze Tezgahının Çeşitleri Nelerdir?
- Freze Tezgahının Kısımları Nelerdir?
- Çömlekçi Tornası Nedir?
- Torna Tezgahının Kısımları Nelerdir?
- Torna Kalemleri Nelerdir?
- Tornalarda Neden Soğutma Sıvısı Kullanılır?
- Talaşlı İmalat Nedir?
Torna Tezgahının Çalışma Prensibi Nasıldır?
Torna tezgahının çalışma sistemi tamamen dönüş hareketine bağlıdır. Şekil verilmek istenen parça tezgaha sıkıştırılır. Kesici alet yatay düzlemde hareket ettirilerek parçaya temas ettirilir. Dönme hareketi yapan parça simetrik bir biçimde şekil alacaktır. Torna tezgahından geçen ürünler genellikle simetrik olmaktadır. Vida açma, delik delme, kılavuz salma, frezeleme ve pek çok şekil verme işlemi torna tezgahıyla birlikte gerçekleştirilebilir.
Torna Nedir konusundan sonra sırada Torna Çeşitleri var.
Kükürt nedir? Bilgilerini de inceleyebilirsiniz.
Torna Çeşitleri Nelerdir?
Torna tezgahı çeşitleri şöyle sıralanabilir:
- Üniversal torna
- Masa tornası
- Saatçi tornası
- Elektronik kontrollü torna
- Hidrolik kontrollü torna
- Özel torna tezgahları
Özel torna tezgahları da kendi arasında şu şekilde sınıflandırılmaktadır:
- Kam
- Hava
- Revolver torna
- Üretim tipi
- Kopya
- Otomatik
- Sırt alma
Bu tezgahların her biri çeşitli avantajları ve özellikleri bünyesinde barındırmaktadır. Son yılların en büyük icatlarından olan CNC tezgahları da aslında bu listeye dahil etmek mümkündür ancak bu tezgahlar genelde tornalardan bağımsız bir şekilde değerlendirilir.
Üniversal Torna Tezgahı Nedir?
Üniversal torna çok amaçlı bir tezgah olarak kabul edilir. İmalat sektöründe çalışan makinelerde “üniversal” sıfatı varsa o makine pek çok eksende işlem yapabiliyor demektir. Bir makinenin fazla eksende iş yapabiliyor olması parçanın daha esnek hareket etmesine olanak tanımaktadır. Bu torna tezgahları çeşitli boylarda üretilebilmektedir. İçlerine otomobil sığdırılan modeller bile söz konusu olabilir. Vida açma, delik delme ve açılı talaş kaldırma da dahil olmak üzere pek çok işlemin yapılması bu tezgahla mümkündür.
Masa Tornası Nedir?
Masa tornası ismiyle müsemma olan bir tezgahtır ve masaların üzerine kurularak kullanılır. Ufak ebatlara sahiptir ve montajı da gayet kolaydır ufak ebatlara sahip parçaların işlenmesi için tercih edilmektedir. Özellikle elektronik sektöründe imalat yapan firmalarda sık sık kendine yer bulmaktadır. Hassas bir işçilik çıkarmak isteyen kişiler için önerilmektedir.
Saatçi Tornası Nedir?
Saatçi tornası mikro teknoloji ürünleri için kullanılan ve epey basit bir yapıya sahip torna tezgahlarıdır. Dişli çark tertibatları genellikle bu tezgahlarda kendine yer bulmaz. Kalem ve aynadan ibaret tezgahlar olarak da bilinirler.
Torna İle İlgili Video Anlatım
Torna Nedir konusuyla ilgili izleyebileceğiniz bilgilendirici bir video.
Elektrik Kontrollü Torna Tezgahları Nedir?
CNC tezgah olarak da bilinin bu tezgahlarda parçalar sabit bir biçimde tutularak onlara şekil verilidir. Şekil verici aparatlar çeşitli eksenlerde hareket etmektedirler. Bu esnada parça sabit bir biçimde durur. CNC tezgahların en kullanışlı özelliği her türlü işlemin bilgisayar ortamında gerçekleşmesidir. Çeşitli kodlar sayesinde tezgaha komutlar verilir. Tezgah bu komutları takip ederek parçaya şekil verir. Bu şekil verme işlemleri arasında delik açma, vida açma, kesme ve frezeleme gibi işlemler başta gelir. Parça dış ortamdan belli ölçüde izole edilir. Şekil verme işlemi bittiği vakit kapaklar açılır ve parça tezgahtan ayrılır.
Freze Tezgahı Nedir?
Freze tezgahı, üzerinde pek çok şekil verici aparat bulunan ve parçanın çeşitli eksenlerde hareket etmesine müsaade eden tezgahlar olarak bilinirler. Düz ve açılı yüzeylerin işlenmesi, dişçi açma, kanal açma ve çeşitli şekiller verme amaçları için kullanılabilirler. Temel prensibi tornalama işlemi ile hemen hemen aynıdır. Bazı kişiler frezelemeyi de tornalama işlemi ile aynı kabul etmektedir ancak pek çok kişi bu ikisini birbirinden ayrı tutar. Freze tezgahında parça yatak eksende hareket edebilse bile işlem öncesinde mutlaka sabitlenir. Bu sayede parçanın kayması engellenir.
Bilgi türleri nelerdir? Detayları yazımızdadır.
Freze Tezgahının Çeşitleri Nelerdir?
Freze çeşitleri şu şekilde özetlenebilir:
- Düşey: Freze çakısı düşer düzlemde hareket edebilir. Başlık bazen çeşitli açılarda hareket edebilir. Parçalar çakının tam altına yerleştirilmelidir.
- Üniversal: Hem yatay hem de düşey düzlemde hareket eden bir çakıya sahiptir. Bu çakı sayesinde epey esnek bir biçimde parçaya şekil verilebilir.
- Kalıpçı: Parçalara belli şekillerin işlenmesi için kullanılmaktadır.
- Kopya: Şablon adı verilen bir kalıp kullanılarak işlem yapılmasına olanak tanımaktadır.
- CNC: Bilgisayar destekli freze tezgahları olarak bilinmektedir.
Freze Tezgahının Kısımları Nelerdir?
Freze tezgahının parçaları şu şekilde sıralanabilir:
- Gövde: Tezgahı taşıyan kısım olarak bilinir. Epey sağlamdır.
- Konsol: Düşey yönde hareket edebilen ve arabayı taşıyan kısımdır.
- Araba: Tablanın hareket etmesini sağlayan kısımdır.
- Tabla: Parçanın sabitlendiği kısım olarak bilinir.
Çömlekçi Tornası Nedir?
Çömlekçi tornası çömleğe şekil vermek için kullanılan ve genelde sadece dönme hareketi yapan tornalara verilen isimdir. Sanayi tipi tornalarda mukayese edilmemesi gerekir. Torna kelimesi bir ürüne şekil vermeye yarayan ve bu sırada ürünleri döndüren hemen her tezgaha verilen genel bir isimdir. Çömlekçiler de ham maddelerini döndürerek onlara şekil verir. Yüzyıllardır kullanılan bu tornalar bir zamanlar ayakla hareket ettirilirken bu işlem günümüzde elektrik ile yapılmaktadır. Bazı kaynaklarda seramik tornası olarak da geçen bu tornalar evlerde ve atölyelerde kullanılmaya müsaittir. Boyutları epey makuldür.
Torna Tezgahının Kısımları Nelerdir?
Torna tezgahının parçaları şu şekilde sıralanabilir:
- Gövde
- Ayaklar
- Fener mili
- Soğutma sıvı deposu
- Fener mili
- Talaş tavası
- Kayıtlar
- Sport
- Kalemlik
- Gezer punta
- Hız kutusu
- Araba
Bu tezgahlar ilk bakıldığında epey komplike makineler olarak görülebilir. Oldukça hacimli olan bu tezgahlar gayet ağırdır. Çoğu işletmede yeri bile kolay kolay değiştirilmez.
Torna Kalemleri Nelerdir?
Torna kalemleri şu şekilde sıralanabilir:
- Kaba talaş kalemi: Kaba talaş almak için kullanılmaktadır.
- Keski kalemi: Parçaları kesmek için kullanılır.
- Vida kalemi: Parçalar üzerinde vida açmaya yarar.
Tornalarda Neden Soğutma Sıvısı Kullanılır?
Tornalarda soğutma sıvısı kullanma nedenleri şöyle özetlenebilir:
- Kesme işlemi hız kazanır bu da vakitten tasarruf yapılmasını sağlar.
- Sürtünme azaltılır.
- Parçalar hasar görmeden işlenebilir. Sıvı olmadan vida açmak çoğu zaman işe yaramayacaktır.
- Kesici aletin ömrü uzar.
- Talaşların daha kolay bir biçimde temizlenmesi sağlanır.
İnci nasıl oluşur? Ayrıntılarına da bakabilirsiniz.
Talaşlı İmalat Nedir?
Talaşlı üretim parçalar işlenirken atık olarak talaş ortaya koyan imalat işlemlerinin tamamına verilen isimdir. En sık kullanılan talaşlı üretim metotları frezeleme ve tornalama işlemi olarak bilinmektedir. Bu işlemler hemen her fabrikada kendine yer bulmaktadır. Malzeme olarak çelik ve alüminyum kullanılıyorsa bu imalat türleri için üretilmiş olan tezgahlar mutlaka bu üretim tesislerinde bulunacaktır. Atölye ve mühendislik çalışmalarının temeli olarak kabul edilen bu tezgahlar çok sayıda çeşide sahiptir.
Genellikle her birinin kendine ait ustaları bulunmaktadır. Özellikle torna tezgahı uzun süreli deneyim ve pratik gerektiren bir tezgah olarak kabul edilir. Talaşlı imalatta pek çok irili ufaklı tezgah kullanılır. Bu tezgahların her biri ana tezgahlar olan torna ve frezeden türemiş tezgahlardır. Bu ana tezgahların bazı eksik yönleri tespit edilip bu yönler geliştirilerek daha ufak çaplı tezgahlar imal edilmiştir. Talaşlı imalat hatları tamamen bu tezgahların yan yana dizilmesiyle oluşturulur.
Torna Nedir konusu hakkında yorumlarınızı ve sorularınızı bekliyoruz!