Birleşmiş Milletler (BM) etkili bir mekanizma mı? Önce bu soruya yanıt vermeden BM’nin geçmişine gitmek gerekiyor. 24 Ekim 1945 tarihinde ABD merkezli olarak kurulan Birleşmiş Milletler (BM) bugüne kadar dünyanın güvenle ve huzur içerisinde 2020’ye gelebilmesinde önemli roller üstlendi. Çok sayıda insanın ölümünü, çok sayıda insanın adaletsizlik karşısında yok olmasının önüne geçti. Herhangi bir ülkenin diktatör yönetimlerine bile aktif olarak mücadele edebilecek mekanizmaya sahip olan BM, son yıllarda bazı ülkelere yönelik aktif bir mücadele içerisine girmediği için etkisi ve nedeni söz konusu sorulur oldu.
Birleşmiş Milletler (BM) amacı resmî olarak şöyle açıklanmaktadır: ”Dünya barışını, huzurunu ve güvenliğini temin etmek, bunları garanti altına almak ve barışı tesis etmektir.”
Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde birçok yapı var
Birleşmiş Milletler (BM) sadece BM değil. Gıdadan sağlığa, savunmadan yardıma kadar birçok farklı mekanizma Birleşmiş Milletler bütçesi tarafından kontrol ediliyor. Bu yapıların her biri kendi alanlarında ABD merkezli olarak ve tüm dünya genelinde Birleşmiş Milletler (BM) elçileri tarafından aktif bir yapı halinde yönetiliyor ve merkezi yöneticiler, BM üyesi 192 ülke tarafından kontrol altında tutuluyor.
No | Kısaltılmışı | Bayrak | Kuruluş | Merkez | Başkan | Kurulduğu Yıl |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | FAO |
![]() |
Gıda ve Tarım Örgütü | ![]() |
![]() |
1945 |
2 | IAEA |
![]() |
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu | ![]() |
![]() |
1957 |
3 | ICAO |
![]() |
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü | ![]() |
![]() |
1947 |
4 | IFAD |
![]() |
Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu | ![]() |
![]() |
1977 |
5 | ILO |
![]() |
Uluslararası Çalışma Örgütü | ![]() |
![]() |
1919 |
6 | IMO |
![]() |
Uluslararası Denizcilik Örgütü | ![]() |
![]() |
1948 |
7 | IMF | Uluslararası Para Fonu | ![]() |
![]() |
1945 | |
8 | ITU | Uluslararası Telekomünikasyon Birliği | ![]() |
![]() |
1947 | |
9 | UNESCO |
![]() |
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü | ![]() |
![]() |
1946 |
10 | UNIDO |
![]() |
Birleşmiş Milletler Endüstriyel Gelişme Örgütü | ![]() |
![]() |
1967 |
11 | UNWTO |
![]() |
Dünya Turizm Örgütü | ![]() |
![]() |
1974 |
12 | UPU |
![]() |
Dünya Posta Birliği | ![]() |
![]() |
1947 |
13 | WB |
![]() |
Dünya Bankası | ![]() |
![]() |
1945 |
14 | WFP |
![]() |
Dünya Gıda Programı | ![]() |
![]() |
1963 |
15 | WHO |
![]() |
Dünya Sağlık Örgütü | ![]() |
![]() |
1948 |
16 | WIPO |
![]() |
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü | ![]() |
![]() |
1974 |
17 | WMO |
![]() |
Dünya Meteoroloji Örgütü | ![]() |
![]() |
1950 |
Tüm bu kurumlar sürekli olarak dünya barışını, geleceğini ve güvenliğini tesis etmekle sınırlı kalmıyor; İnsanların güvenli su, gıda ve sağlık hizmetlerine erişmesinde bazı hükümetlerin atmak istediği adımları bile önleyebiliyor. Örneğin herhangi bir ülkede gıda konusunda resmî kurumlar ‘ülke genelinde tüm gıdalar çok güvenlidir’ açıklamasını ‘yalan’ bir şekilde yapıyor. Ancak tüm dünya BM tarafından yapılan resmî açıklamalara ve istatistiklere bakıyor.
BM her yıl birçok farklı konuyu raporluyor ve istatistik tutuyor.
İnsan Hakları Konseyi
BM bünyesinde yer alan İnsan Hakları Konseyi çok önemli bir görev üstleniyor. Tüm dünyada hangi ülkede vatandaşları şiddet gördüğü, devlet şiddetine maruz kaldığı veya baskı altında kaldığı gibi insan haklarını ihlal eden ülkelere dair veriler tutuyor ve bunları yayınlıyor. Gelişmiş ülkeler bugün güven, huzur ve barışı kendi kendine temin ederken, gelişmeye devam eden Ortadoğu ülkeleri ise barış, huzur ve güveni kendi kendine tesis edemiyor veya etmek istemiyor.
Bu nedenle bu tür kurumların önemi oldukça fazla. 192 ülkenin tek çatı altında toplandığı BM Genel Kurulu’da bu yönüyle önemli.