Birleşmiş Milletler (BM) etkili bir mekanizma mı? Önce bu soruya yanıt vermeden BM’nin geçmişine gitmek gerekiyor. 24 Ekim 1945 tarihinde ABD merkezli olarak kurulan Birleşmiş Milletler (BM) bugüne kadar dünyanın güvenle ve huzur içerisinde 2020’ye gelebilmesinde önemli roller üstlendi. Çok sayıda insanın ölümünü, çok sayıda insanın adaletsizlik karşısında yok olmasının önüne geçti. Herhangi bir ülkenin diktatör yönetimlerine bile aktif olarak mücadele edebilecek mekanizmaya sahip olan BM, son yıllarda bazı ülkelere yönelik aktif bir mücadele içerisine girmediği için etkisi ve nedeni söz konusu sorulur oldu.

Birleşmiş Milletler (BM) amacı resmî olarak şöyle açıklanmaktadır: ”Dünya barışını, huzurunu ve güvenliğini temin etmek, bunları garanti altına almak ve barışı tesis etmektir.”

Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde birçok yapı var

Birleşmiş Milletler (BM) sadece BM değil. Gıdadan sağlığa, savunmadan yardıma kadar birçok farklı mekanizma Birleşmiş Milletler bütçesi tarafından kontrol ediliyor. Bu yapıların her biri kendi alanlarında ABD merkezli olarak ve tüm dünya genelinde Birleşmiş Milletler (BM) elçileri tarafından aktif bir yapı halinde yönetiliyor ve merkezi yöneticiler, BM üyesi 192 ülke tarafından kontrol altında tutuluyor.

No Kısaltılmışı Bayrak Kuruluş Merkez Başkan Kurulduğu Yıl
1 FAO
Gıda ve Tarım Örgütü
Gıda ve Tarım Örgütü İtalya Roma, İtalya Brezilya José Graziano da Silva 1945
2 IAEA
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Avusturya Viyana, Avusturya Japonya Yukiya Amano 1957
3 ICAO
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü Kanada Montreal, Kanada Fransa Raymond Benjamin 1947
4 IFAD
Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu
Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu İtalya Roma, İtalya Nijerya Kanayo Nwanze 1977
5 ILO
Uluslararası Çalışma Örgütü
Uluslararası Çalışma Örgütü İsviçre Cenevre, İsviçre Birleşik Krallık Guy Ryder 1919
6 IMO
Uluslararası Denizcilik Örgütü
Uluslararası Denizcilik Örgütü Birleşik Krallık Londra, Birleşik Krallık Japonya Koji Sekimizu 1948
7 IMF Uluslararası Para Fonu Amerika Birleşik Devletleri Washington, ABD Fransa Christine Lagarde 1945
8 ITU Uluslararası Telekomünikasyon Birliği İsviçre Cenevre, İsviçre Çin Houlin Zhao 1947
9 UNESCO
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü Fransa Paris, Fransa Bulgaristan Irina Bokova 1946
10 UNIDO
Birleşmiş Milletler Endüstriyel Gelişme Örgütü
Birleşmiş Milletler Endüstriyel Gelişme Örgütü Avusturya Viyana, Avusturya Çin Li Yong 1967
11 UNWTO
Dünya Turizm Örgütü
Dünya Turizm Örgütü İspanya Madrid, İspanya Ürdün Taleb Rifai 1974
12 UPU
Dünya Posta Birliği
Dünya Posta Birliği İsviçre Bern, İsviçre Kenya Bişar Abdirahman Hüseyin 1947
13 WB
Dünya Bankası
Dünya Bankası Amerika Birleşik Devletleri Washington, ABD Amerika Birleşik Devletleri Jim Young Kim 1945
14 WFP
Dünya Gıda Programı
Dünya Gıda Programı İtalya Roma, İtalya Amerika Birleşik Devletleri Ertharin Cousin 1963
15 WHO
Dünya Sağlık Örgütü
Dünya Sağlık Örgütü İsviçre Cenevre, İsviçre Hong Kong Margaret Chan 1948
16 WIPO
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü İsviçre Cenevre, İsviçre Avustralya Francis Gurry 1974
17 WMO
Dünya Meteoroloji Örgütü
Dünya Meteoroloji Örgütü İsviçre Cenevre, İsviçre Rusya Alexander Bedritsky 1950

Tüm bu kurumlar sürekli olarak dünya barışını, geleceğini ve güvenliğini tesis etmekle sınırlı kalmıyor; İnsanların güvenli su, gıda ve sağlık hizmetlerine erişmesinde bazı hükümetlerin atmak istediği adımları bile önleyebiliyor. Örneğin herhangi bir ülkede gıda konusunda resmî kurumlar ‘ülke genelinde tüm gıdalar çok güvenlidir’ açıklamasını ‘yalan’ bir şekilde yapıyor. Ancak tüm dünya BM tarafından yapılan resmî açıklamalara ve istatistiklere bakıyor.

BM her yıl birçok farklı konuyu raporluyor ve istatistik tutuyor.

İnsan Hakları Konseyi

BM bünyesinde yer alan İnsan Hakları Konseyi çok önemli bir görev üstleniyor. Tüm dünyada hangi ülkede vatandaşları şiddet gördüğü, devlet şiddetine maruz kaldığı veya baskı altında kaldığı gibi insan haklarını ihlal eden ülkelere dair veriler tutuyor ve bunları yayınlıyor. Gelişmiş ülkeler bugün güven, huzur ve barışı kendi kendine temin ederken, gelişmeye devam eden Ortadoğu ülkeleri ise barış, huzur ve güveni kendi kendine tesis edemiyor veya etmek istemiyor.

Bu nedenle bu tür kurumların önemi oldukça fazla. 192 ülkenin tek çatı altında toplandığı BM Genel Kurulu’da bu yönüyle önemli.




Kategori: