Günümüz dünyası herkes için zor. Özellikle bazı ülkelerde gençlerin yaşaması çok ama çok daha zor. Baskı, ekonomik kısıtlamalar, din, dil, cinsel yönelim konusunda uğradıkları baskılar gençleri önemli oranda etkiliyor.

ABD ve Avrupa ülkelerinin büyük bölümünde gençler diğer ülkelere göre çok daha özgür durumdalar. Hatta öyle ki gençlere bu ülkelerde çok daha fazla değer veriliyor ve onların ülkeler için yaşlı insanlardan çok daha önemli oldukları belirtiliyor. Bugün dünyada yaşanan COVID-19 gösterdi ki Avrupa olası durumda gençlere her zaman önem verirken, diğer gelişmeye devam eden bazı ülkeler ise siyasi rant ve benzer sebepler dolayısı ile yaşlılara daha fazla destekler verdi.

Özellikle Türkiye özelinden bakacak olursak 22 yaşında bir genç henüz eğitim hayatına devam ediyor olduğu düşünülürse ailesinden veya kendisi çalışmıyor ise bir geliri olması mümkün değil. Devlet tarafından verilen desteklerin oranı çok az ve bir gencin kendi yaşamını idame ettirmesine asla izin verebilecek düzeyde değil.

Türkiye Cumhuriyeti özelinde bakıldığında gençlerin %75’inden daha fazlasının çalışmadığı, herhangi bir gelir elde etmedikleri biliniyor. Özellikle ilk 25 yaşa kadar gençlerin kendilerini geçindirebilecek kadar kazanç elde etmedikleri, kendi kendini geçindirebilecek, ayrı yaşama atılabilecek gençlerin oranının %10’dan daha az olduğu tahmin ediliyor.

Bunu verilerde net olarak göstermekte. Bu nedenle özellikle Türkiye’de 25 yaşa kadar gençlerin çok az bir kısmının çok iyi ekonomik düzeye sahip olduğu ve kendi kendine yetebilecek durumda olduğunu söylemek ne yazık ki mümkün. Avrupa ülkelerinde ise 25 yaşa kadar olan gençlerin 17 yaşından sonra kendi gelirlerini daha yüksek oranlarda ve daha kolay bir şekilde elde ettikleri biliniyor. Bu durumun özellikle 20-23 yaş grubunda Avrupa ve ABD’de son derece iyi gelire sahip olan gençler ile dolu olduğu, her geçen gün gençlerin Avrupa ve ABD’de ekonomik olarak çok daha özgür hale geldikleri belirtiliyor.

Ekonomik Sebepler Depresyon Sebebi

Gençler üzerinde özellikle arkadaşlarından geri kalma, istediğini elde edememe ve daha birçok konuda sorumlu olan tek şey para. Ekonomik olarak herhangi bir geliri olmayan, ya da az olan gençler özellikle bu sebeplerden dolayı zaman zaman depresyon yaşarken, bazı gençler ise parasal olarak herhangi bir sorunu olmamasına rağmen yaşlarından bağımsız olarak depresyon yaşayabilirler.

Bugün psikiyatri servisleri daha çok gençler ile değil, orta yaşlı insanlar ve ergenler ile dolu durumda. İlk 18 yaşa kadar çocukluk döneminde yaşananların gelecekte çok önemli bir yer tutacağı düşünülürse bazı durumlarda gençlerin psikolojik olarak sorunlar yaşamaya daha yatkın olabilecekleri de akıldan çıkarılmaması gerekiyor.

Ergenlik Döneminde İntihar Daha Yüksek!Genç İntiharlar Artıyor: Sebepler Neler?

CDC’ye göre ergenlik döneminde intihar oranları 20 ila 35 yaşa oranla çok ama çok daha yüksek. Gençlerin büyük bir bölümünün intihar etmediği ortada. Ancak genç intiharlar özellikle ergenlik döneminde yaşanan intiharların sebebi şu şekilde sıralanıyor;

  • Aile içerisinde yaşanan intihar geçmişi öyküler, bipolar kişilik bozukluğu durumu yaşanması
  • Yakın zamanda bir arkadaş, aile üyesi veya tanıdık kişinin intiharı
  • Uyuşturucu ve alkol bağımlılığı
  • Ebeveynlerin boşanması veya yeniden evlenmesi veya yeni bir şehre (ve okula-işe) taşınması gibi en son yaşanan mevcut yaşam değişimleri
  • Destekleyici olmayan bir ülkede-ailede-ortamda LGBT+ durumunda olmak
  • Kötü akran veya aile ilişkileri (özellikle evde cinsel, ekonomik, psikolojik ve fiziksel istismar)
  • Ateşli silahlara erişim

Sonuncu sebep olan ateşli silahlara erişim genç intiharlarında en fazla kullanılan garanti yöntem olarak bilinmektedir ve ölüm oranı diğer intihar yöntemlerine göre %100’e yakın oranda daha fazla kesin sonuçlar getirdiği tahmin edilmektedir. Bu sebeple özellikle 18 yaş öncesinde ateşli silahlara erişimin engellenmesi konusunda daha fazla çalışma yapılması gerektiği düşünülmektedir.

Baskılar Ve Destek Görememek Gençleri İntihara Sürüklüyor

Özellikle yapılan birçok araştırmada gençlerin cinsel yönelimler açısından destek görmemeleri durumunda intihara daha fazla yatkın olabileceklerini gösteriyor. LGBT+ yönelimlere sahip olan 18 yaş altı ve 18 yaş üstü gençlerin baskı ve şiddete uğradıkları durumlarda intihara daha meyilli hale geldikleri biliniyor. Aynı zamanda zorla evlendirilmek istenen, zorla başkası ile cinsel ilişkiye zorlanan gençlerin istismara bağlı olarak intihar oranlarının çok ama çok daha yüksek olduğu tahmin edilmekte.Genç İntiharlar Artıyor: Sebepler Neler?

Çalışmalara göre eşcinsel yönelime sahip olan gençler ailelerinden destek göremediklerinde daha fazla sorunlar yaşarken, bu duruma daha çok dini baskıların ve diktatör rejimlerin hüküm sürdüğü fakir, gelişmemiş ve kötü ülkelerde rastlanıyor. Türkiye’de ise bazı ailelerin bu duruma karşı oldukları bilinirken, yasaların koruyucu olduğu bilinmekte. Ancak aile açısından tüm ülkelerde eşcinsel yönelime sahip olan gençlerin özellikle 18 yaş ve altında çok daha fazla intihara sürükleyebileceği tahmin ediliyor.

Uzmanlar, çocukların asla cinsel yönelimleri ile yargılanmamaları gerektiğini, bunun onların bir tercihi değil, doğuştan gelen yönelimleri olduğunu belirtiyor. Gençler ile özellikle ilk 18 yaşa kadar cinsel konularda özgür olması gerektiğinin aile tarafından (anne, baba, abi-abla) kendisine bildirilmesinin önemli bir durum olduğuna değinilmekte.Genç İntiharlar Artıyor: Sebepler Neler?

Eşcinsel bireylerin desteklenmesi bu konuda son derece önemlidir. Uzmanlar, eşcinselliğin bir tercih değil, yönelim olduğunu, doğuştan geldiğini belirtmektedir. Eşcinsel gençlerin özellikle 10-24 yaşları arasında desteklenmesi, aile tarafından daha fazla destek görebilmesinin önemli olduğu bilinir. Normal şartlarda 10-24 yaşlarında olan herkes destek görmelidir ancak eşcinsel gençlerin özellikle daha fazla desteklenmesinin önemli olduğu konusunda uzmanların açıklamaları mevcut.

Birisinin İntihar Edeceği Nasıl Anlaşılır?

Bir gencin veya insanın intihar edecek olduğunu anlamak için birden fazla yol bulunmaktadır. Ancak bunlar her zaman doğru olmayabilir. Örneğin bazı insanlar sadece ailesinden daha fazla destek görmek, kendisine verilen yüksek değeri korumak ve artırmak için daha fazla intihar eylemleri içerisinde olabilirler. Aslında canlarına kıyabilecek durumda değillerdir ancak daha fazla ve daha çok destek görebilmek adına bu konuda intihar eylemleri ve söylemleri içerisinde olabilirler.

Özellikle ailesinden destek görmeyen bireylerde de bu duruma sık rastlamak mümkündür.

  • Uyuşturucu ve alkol bağımlılığı
  • Sosyal izolasyon veya aileden çekilme
  • Okul performansında düşüş-gerilemeler-başarısızlıklar
  • Uyku veya yeme alışkanlıklarında büyük ve uzun süreli değişimler
  • Kişisel bakım ve hijyenin geri planda kalmaya başlaması
  • Zevk verici etkinliklere katılmamak
  • Bir şeyler yapmaktan keyif almamak
  • “Garip-dikkat çeken” veya ölüm odaklı düşüncelerin dile getirilmeye başlaması
  • İntihar tehditleri (her zaman ciddiye alınması gerekir ve mutlaka bir doktordan yardım alınması gerekir)
  • Sık mide ağrıları, bitkinlik, baş ağrısı veya zihinsel sıkıntıların diğer olası fiziksel belirtileri
  • Asi, riskli veya dürtüsel davranışlar görülmeye başlaması ve buna bağlı olarak ağrı kesici kullanımı
  • Olumlu ifadeler ve desteklerin yok sayılması
  • Eşyalarını başkalarına vermeye başlamak

İntihar eylemleri içerisinde olabilecek olduğu düşüncesine sebep olabilir. Ancak bu durum her zaman intihar edecek olduğuna işaret etmediği gibi ergen birey veya yetişkin insanın depresyon yaşaması ve sadece dönem dönem herkesin yaşadığı bunalımların sonucunda yaşanabilir. Ancak bu belirtilerin intihar konusunu dile getirilmesi durumunda dikkate alınması gerektiğini unutmamak gerekir.

İntiharı Önleyin!

Çocuğunuz intihar edecek olduğunu dile getiriyor ise derhal psikolojik bir destek almaya başlaması için onu ikna edin, hatta ikna olmasa bile yardım alın. Ulusal İntiharı Önleme Hattı gibi hatlar Türkiye’de maalesef bulunmamaktadır. Ancak Alo 184 bu konuda size yardımcı olabilir, bu hattı çocuğunuz için arayabilir ve devletin ilgili kurumlarından danışmanlık gibi destekler almayı deneyebilirsiniz.

Çocuğunuzun intihar etme eğilimleri bulunuyor ise onu bir süre yalnız bırakmayın, daha fazla destek olun ve en kısa süre içerisinde destek alıp kararından vazgeçmesini sağlayın.

Kaynaklar ve ileri okuma:

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) – who.int

https://lifestyle.howstuffworks.com/family/parenting/tweens-teens/teen-suicide1.htm

https://www.thetrevorproject.org/resources/preventing-suicide/facts-about-suicide/