İnsanlar olarak geçmişten günümüze ağaçlara mecburen tırmanmak zorunda kaldık. Bizden çok daha önceki yıllarda yaşayan atalarımızın ağaçlardan meyve toplamak ve daha güvende kalmak için ağaçlara tırmanmak zorunda olduklarının biliyoruz. İnsanlar olarak ağaca herhangi bir yardım olmadan tırmanmamız bazı zamanlarda ve durumlarda mümkün olabileceği gibi büyük bir ağaca herhangi bir destek olmadan veya uygun önlemler olmadan yalın halimizle tırmanmamız pek de mümkün durmuyor. Tırnaklarımız, kaydırmaz bir bedenimiz olmadığı için ağaçlara tırmanmak konusunda ağaca tırmanabilen hayvanlar kadar başarılı olmadığımızı biliyoruz.
İçindekiler
Neden insanlar ağaca tırmanamıyor?
Ağaca tırmanabilen hayvanlar listesinden hemen önce insanlar olarak neden ağaca tırmanamadığımız, tırmansak bile destekle tırmanma nedenimize açıklı getirelim. İnsanlar bazı hayvanlarda olduğu gibi sert ve keskin, dayanıklı tırnaklara sahip değildirler. Tırnaklarımızı ağaca geçirmemiz mümkün olmadığı gibi ağaca tırmanırken kaydırmaz bir cilt-bedenimiz bulunmamaktadır. Örneğin sümüklü böcek olarak adlandırılan hayvanlar ağaca tırmanırken jelimsi, kaydırmaz vücutları sayesinde ağaçların en üst kısımlarına kadar düşmeden ve güvenle tırmanabilirler. Ancak insan bedeni söz konusu olduğu zaman kaydırmaz bir yapı yoktur ve bu sebeple ağaca tırmanma becerilerimiz pek de fazla gelişememiştir.
Ağaca Tırmanabilen Hayvanlar Hangileridir?
İşte karşınızda ağaca tırmanabilen hayvanlar!
Ayılar
Ayıların hem karada, hem ağaçların üzerinde yaptıkları hareketlere denk geldiğiniz videolar mutlaka olmuştur. Bu videolarda ayıların ağaca tırmanırken özellikle güçlü pençelerinden destek aldıklarını da görmüş olmalısınız. Ayıların ağaca tırmanma becerilerinin gelişmiş olmasının sebebi güçlü pençeleridir. Vücutları çok ağır olmasına rağmen bu pençeler onları çok da yüksek olmayan ağaçlara tırmanmak konusunda öne çıkarmaktadır.
İnsanların destekle tırmanabilecek oldukları ağaca ayılar insanlardan daha kısa süre içerisinde tırmanabilirler. Bunu yaptıkları sırada özellikle de ağacın yapısına göre pençelerinden destek aldıkları gibi dallardan ve ağacın oyuntularından da destek alırlar.
Kediler
Ağaca tırmanmak konusunda en başarılı hayvanlar arasında kediler gelmektedir. Kedilerin biyolojik ve fizyolojik olarak tırnaklarından aldıkları destek ve düşük ağırlık sayesinde ağaçlara çok daha kısa süre içerisinde ve daha yükseklere tırmanma kapasiteleri bulunmaktadır. Kedilerin insan yapımı olan herhangi bir yere tırmanma, ağaca tırmanma gibi becerilerinin gelişmiş olmasında nelerin rol oynadığı incelenmemiştir ancak bazı araştırmalar yapılmıştır. Özellikle sadece tırnaklarından destek alarak ağaca tırmanmadıkları, aynı zamanda vücutlarında dengeyi çok iyi sağlayabilecek şekilde uygun vücutları olduğu için en uzun ağaçlara bile tırmanabildiklerinden söz edilmektedir.
Kedilerin ağaca tırmanma sırasında zaman zaman başarısız olduktan sonra atlama ve ne kadar uzağa atlamaları gerektiğine nasıl karar verdikleri ve nasıl bu kadar başarıyla tutturabildikleri ve güvenle hareket edebildikleri ise bilinmemektedir.
Bu arada, Sosyal medya‘da geniş yankı uyandıran komik Kedi Kurtarma Operasyonu videosunu mutlaka izlemenizi öneririz.
Maymunlar
Maymunlar özellikle ağaca tırmanmak konusunda atlama özelliklerinden yararlanırlar. Maymunlar birçok hayvana göre ağaca tırmanma sırasında aktif olarak tüm vücutlarını kullanırlar ve ağaca sarılır şekilde tırmanmaya çalışırlar. Bazı durumlarda daldan dala atlayarak çok kısa süre içerisinde ağacın en yüksek tepelerine kadar çıkabilen bu yaratıkların yanında insanlar çok pasif kalmaktadır. Bir insan 100 metrelik bir ağaca saatler boyunca çaba harcasa bile yalın olarak çıkamazken, bir maymun dakikalar içerisinde ağacın en üst tepesine çıkmayı başarabilir. Maymunlar birçok pençeyle hareket eden ağaca tırmanabilen hayvanlara oranla daldan dala atlayabildikleri için daha hızlı hareket ederler.
Fas Argan Keçileri
Fas’ın Argan Ormanları’nda yaşayan keçilerin ağaçlara tırmanabildikleri belirtilmiştir. Normalde Türkiye’de yaşayan keçilerin ağaçlara tırmanması ve benzer eylemler yapabilmeleri mümkün olmazken bu hayvanlar argan meyvesini sevdikleri için ve ağacın dallarında bu meyveler bulunduğu için ağaca tırmanma özelliklerine sahip olmuşlardır. Argan meyvesi veren ağacın tepesine tırmanan bu hayvanların zaman zaman düştükleri ve yaralandıkları bilinse de Fas’ta bu tür görüntüler normaldir. Hatta bu keçilerin argan meyvesi olgunlaşmadan ağaca çıkmasını engellemek için bir süre boyunca tesislerde kapalı tutuldukları ve ağaçların bazı bölgelerde özel çitler ile korunduğu belirtilmiştir. Türkiye’de keçiler ağaçlara çıkmazken Fas’ta keçilerin ağaca çıkmasının tek sebebi argan meyvesidir.
Dağ Keçileri
Aynı zamanda dağ keçileri de ağaca tırmanabilen hayvanlar arasındadır. Dağ keçilerinin ayak parmaklarında bulunan sert keratinden oluşan toynakları ağaca çıkmalarında en önemli görevi görmektedir.
Dağ keçileri güçlü keratinden oluşan bu toynakların ucundaki tırnaklarını ağaca geçirirler ve ağacın gövdesinde bulunan oyuklara bu tırnaklarını geçirerek ağaca tırmanabilirler. Ancak dağ keçileri gibi hayvanlar ağır oldukları için özellikle her ağaca tırmanamadıkları ve her ağacın onlar için tırmanmaya uygun olmadığını bilmek gerekir. Bazı durumlarda dağ keçilerinin kendilerini tehlikede hissettikleri anlarda ağaca tırmandıkları görülmüştür ve bu durumda uzunca bir süre boyunca yere inmemek için direndikleri belirtilmektedir.
Rakun
ABD’de sayıca çok fazla olan rakunlar ağaca tırmanmak için çok esnek parmaklarından ve güçlü tırnaklarından yararlanırlar. ABD’de özellikle müstakil evlere girerek mutfakları dağıttıkları videoları ile bilinen bu hayvanlar aynı zamanda ağaca tırmanmak, evin duvarlarının üzerinden atlamak ve benzer güçlü eylemlerde bulunabilirler. Eğer bir rakun ağaca tırmanacak ise onu asla vazgeçirmek mümkün olmayabilir.
Ara Not: Ağaca tırmanacak olduğu sırada hiçbir hayvanı korkutacak eylemlerde bulunmayın. Aniden ağaca tırmanmaya çalışabilirler ve çok ciddi yaralanmalara maruz kalabilirler. Bazı ağaca tırmanabilen hayvanlar özellikle de kedileri korkutmanız durumunda bir anda ağaca tırmanma sırasında düşmeleri ve bunun etkisi sonucunda yaralanmaları mümkün olabilmektedir. Özellikle de ağaca tırmandıysanız ve yanınıza bir kedi gibi zararsız hayvan tırmandıysa bu durumda onu aşağıya itecek veya korkutarak atlamasına sebep olacak hiçbir eylemde bulunmayın. Kedilerin 4 ayak üzerine düştükleri sözüne inanmayın ve onlarında bir canlı olduğu ve yaralanma risklerinin insan ile aynı olmasa bile mümkün olduğunu unutmayın.
Yılanlar
Yılanlar sürüngen hayvanlardır. Herhangi bir tırnakları yoktur ancak vücutları çok elastiktir. Bir yılan kısa süre içerisinde ağacın en yüksek tepesine kadar sürünerek çıkabilir ve kaymaz. Bazı yılanlar ağaçlara dolanarak çıkarken, bazıları ise vücutlarının kaydırmaz derisi sayesinde oval çizmek yerine düz tırmanırlar. Özellikle ormanlarda bazı ağaçlarda tersten sallanan yılan görme riskiniz her zaman vardır. Ağaçların tepesinde bir yılan olduğunu görürseniz ve üzerinize düşecek olduğu korkusu yaşarsanız bunun yılanın ağaçtan düşmesi değil de size karşı bir hamlesi olarak yorumlayabilirsiniz.
Örümcekler
Örümceklerin kıllı vücut yapısı onları kaydırmaz hale getirmektedir. Aynı zamanda örümceklerin bacakları elektrostatik olarak onların bir ağaca tırmanmalarında yardımcı olmaktadır ve ağaçtan düşmelerini görünmeyen bir elektrostatik yapı sonucunda engellemektedir.
Kertenkeleler
Ağaca tırmanmak için bir ayakkabı alacaksanız kertenkelenin vücut yapısını ve bacak yapısını iyi inceleyerek buna uygun tasarlanmış ayakkabıları tercih etmek doğru bir karar olabilir. Kertenkeleler ağaca tırmanmak için ayaklarında bulunan ve setae adı verilen mikro ince kıllardan yararlanırlar. Bu kıllar ağaca tırmanmalarında son derece hayvana yardımcı olmakta ve ağaca tırmanma sırasında ağacın sert kabuklu olan yapısına yapışarak geri düşmelerine engel olmaktadır. Kertenkeleler düz duvarlar başta olmak üzere neredeyse aklınıza gelebilecek her türlü zemine tırmanabilir ve düşmeden tavana bile çıkabilirler. Bunu yapabilmelerinin biyolojik yanı ise setae olarak adlandırılan mikro ince kıllarıdır.
Bazı hayvanlar ağaca tırmanırken dengelerini ayarlarken bazıları ise ayarlayamaz ve bunun sonucunda tırmanma sırasında bazı hayvanlar daha alçak, bazı hayvanlar ise daha yükseğe tırmanabilirler.