Birçok alanda uzmanlaşmış, tanınmış ve alanında insanlığa hizmet etmiş kişilerin hayat hikayelerinin anlatıldığı yazınlara biyografi adı verilmektedir. Kelime kökeni olarak Fransızca olan bu kelime, iki farklı kelimeden türemiştir. Bu kelimeler, “bio” ve “graphine” olarak bilinir. Bu sebeple biyografi olarak Türk yazınına dahil olmuştur. Peki, biyografi nedir? Biyografi ile ilgili olarak bilinmesi gerekenler nelerdir? Sizlere bunlardan bahsetmeye çalışalım.
İçindekiler
Biyografi Ne Demek?
Hayatın olağan akışı içerisinde iz bırakmış, insanlığa katkı sağlamış olan kişilerin, yaşamları boyunca neler yaşadıkları ve yaşamı ile ilgili tüm detayların anlatıldığı yazınlar, biyografi olarak adlandırılır. Bu sebeple biyografi oldukça önemli bir yazın türü olarak karşımıza çıkar. Peki, biyografi ile ilgili olarak bilinmesi gerekenler nelerdir?
- “Tercüme-i Hal” biyografinin Türk Edebiyatı’ndaki karşılığıdır.
- Yaşadıkları zorluklara karşı bir şeyleri başarmış ve bu başarıları ile faydalı değerleri meydana getirmiş kişilerin, başarılarının herkese anlatılması, biyografinin en önemli amaçlarından bir tanesidir.
- Biyografide kronolojik bir sıra takip edildiği için, kişinin doğumundan ölümüne kadar sırayla tüm olaylar detayları ile birlikte irdelenir.
- Cenaze törenlerinde, ölen kişi hakkında yapılan konuşmalar ve mezar taşlarında kişinin başarılarının anlatılması, biyografinin tarihteki ilk örnekleri arasında yer alır.
Yukarıda yer alan bazı bilgiler, biyografinin önemini ortaya koyuyor. Ancak burada önemli olan, biyografinin hangi çerçevede yazıldığı ve yazılmaya devam edeceğidir. İşte şimdi bu konuyu, biyografinin özellikleri isimli alt başlığımızda sizlere anlatacağız.
Biyografinin Özellikleri
Kısacası “yaşam öyküsü” olarak tanımlanabilecek olan biyografi, önemli kişilikleri topluma anlatan ve girişimcilerin önlerini açan yazınlar olarak biliniyor. Peki, biyografi oluşturulurken ve süreç içerisinde, biyografiye etki eden unsurlar, biyografinin özellikleri nelerdir?
- Biyografiler tamamen bir kronolojik öneme göre yazılır.
- tekil şahıs ile kaleme alınır.
- Sade ve karmaşık olmayan bir dille aktarımı yapılır.
- Biyografide genellikle dış dünyanın etkileri göz önünde bulundurulur. İç dünyanın etkilerine çok fazla yer verilmediği dikkat çeker.
- Biyografi yazılırken, örnek olması göz önünde bulundurulmalıdır. Yani yeni girişimcilerin önünü açacak şekilde donatılmalıdır.
- Gereksiz detayları biyografide göremezsiniz. Bu nedenle genel çerçevede kişinin hayatı ele alınması gerekir.
Yukarıda yer verilen hususlar, biyografinin özelliklerini siz değerli okurlarımıza yansıtıyor. Buradan hareketle bakacak olursak, biyografi yazınsal hayatta önemli bir yere sahip.
Biyografi ve Otobiyografi Arasındaki Fark Nedir?
Kelime anlamı olarak birbirinden farklı olan ancak konuya hakim olmayanlar tarafından karıştırılan iki kavramdır. Peki, bu iki kavram arasındaki fark nedir? Biyografi; farklı bir kişinin ağzından, insanlığa katkı sağlamış kişilerin hayatlarının yazılmasıdır. Yani 3. tekil şahıs ile kaleme alınır. Ancak otobiyografi; kişinin kendi hayatını kendisinin kaleme almasıdır. Yani 1. tekil şahıs ön planda olur.
Biyografi Türleri (Örnekleri) Hangileridir?
Pek çok farklı şekilde kaleme alınan biyografilerin türleri de birbirinden farklılık gösterir. Peki, biyografilerin türleri ve örnekleri nelerdir?
- Kısa Biyografi
- Akademik Biyografi
- Öğrenci Biyografisi
- Filmografiler
- Sanatçı Biyografisi
- Kurum Biyografisi
- Ünlü Biyografisi
Yukarıda adı geçen biyografiler, biyografilerin çeşitlerini ve örneklerini bizlere net bir şekilde göstermektedir.
Edebiyat türleri arasında kendine önemli bir yer tutan biyografi, her dönem farklı şekillerde icra edilmiş ve Türk Edebiyatı’ndan bu yana da biyografi olarak dilimize yerleşmiştir. Asli olarak Fransızca kökenli bir kelime olmasına karşın, dilimizde sıklıkla kullanılır. Türkçe karşılığı da yaşam öyküsüdür.
Sizlere bu içeriğimizde biyografi nedir? Biyografinin özellikleri nelerdir? gibi sorulara cevap vermeye çalıştık. Bizden en doğru bilgileri, en genel çerçevede öğrenme şansına sahipsiniz. Umarım faydalı bilgiler ile sizleri donatma şansına sahip olmuşuzdur.