Geçmiş tarihte birçok bilim adamları alanlarında geliştirdikleri başarılı çalışmaları sayesinde isimlerini Dünya tarihine altın harflerle yazdırmayı başarmışlardır. Hiç şübhesiz alanında gerçekleştirdiği olağan üstü çalışmaları sayesinde Dünya tarihine adını altın harflerle yazdırmayı başarmış olan bilim adamlarından biri de Farabi‘dir. Diğer birçok bilim adamlarına nazaran çok daha eski tarihlerde yaşamış olan Farabi ilgilendiği bilimsel alanlarda birçok başarılı eserlere imza atmış ve bu sayede tüm eserlerini kuşaktan kuşağa aktarmayı başarmıştır.
Asıl adının ”Ebu Nasr Muhammed Bin Muhammed el-Farabi olan ünlü bilim adamı Farabi özellikle birçok bilimsel alanlarda ilgilendiğinden dolayı dönemin birçok bilim adamları tarafından bilimsel yönlerden takip edilmiş ve birçok bilim adamları tarafından bilimin üstadı olarak kabul görmüştür. Diğer birçok bilim adamlarına nazaran kesin doğum tarihinin bilinemediği Farabi’nin 870 tarihinde Kazakistan veya Afganistan ülkesinde dünyaya geldiği tahmin edilmektedir.
Birçok tarihi kaynaklara göre etnik kökeninin türk olduğu ünlü bilim adamı Farabi özellikle astronomi, yazarlık ve filozof mesleklerine kısa sürede büyük çapta bilimsel çalışmalara imza atmış ve bu sayede adını tüm dünya coğrafyalarına duyurmayı başarmıştır. Birçok tarihi arşivlerin sunduğu bilgilere göre İslam tarihinin altın çağlarında yaşadığı tahmin edilen Farabi’nin yukarıda da belirtildiği üzere kesin doğum tarihinin bilinememesiyle birlikte ölüm tarihlerinin de kesin olarak bilinemediği ancak birçok tarihi kaynaklarda 14 Aralık 950 tarihi ila 12 Ocak 951 tarihi arasında hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir.
Farabi’nin Ünlü Eserleri
Farabi yaşadığı dönemler boyunca birçok alanda çeşitli eserler yazmıştır. Fakat Farabi’nin en ünlü eserleri şunlardır;
- İlimlerin Sayımı: Yaklaşık 90 sayfadan oluşan ilimlerin sayımı adlı eseri birçok alanlarda çeşitli bilgiler içermektedir.
- Faziletli Şehir: Farabi’nin ünlü eserlerinden olan Faziletli Şehir adlı eserinde ünlü bilim adamı Farabi özellikle Medine şehri hakkında bilgiler sunmakta ve Medine şehrinin tüm özellikleri hakkında bilgiler sunmaktadır. 110 sayfadan meydana gelen Farabi’nin bu eseri özellikle de Arap kültüründe önemli bir yere sahip olmuş ve Arap coğrafyasında tarih boyunca kuşaktan kuşağa aktarılmıştır.
- Harfler kitabı (Kitâbul-Hurûf):Muhsin Mehdi tarafından 1969’da Beyrut’ta yayınlandı. Eser Arapça edatların Aristo kategorileriyle ilişkisi içinde tasnifiyle başlar. Ardından tek tek edatların incelenmesini yapar. O zaman felsefi bir dil sayılmayan Arapça’daki edatların popüler kullanımlarıyla felsefi terimler haline dönüştüklerinde geçirdikleri dönüşümleri açıklar. Metnin ikinci kısmı, dilin kökeni felsefe tarihi ve felsefe ile din arasındaki ilişki üzerine yoğunlaşır. Eserin hedeflerinden biri, dilin nasıl ortaya çıktığı, popüler ve felsefi/teknik biçimlerde nasıl biçimlendiği ile ilgili teorik linguistik tartışmaları tarihsel bir bağlama oturtmaktır. Felsefe ve din ilişkisi de yine dil bilimi ile ilişkilendirilerek açıklanır. Örneğin Farabi’ye göre din, mantık bilimlerinden sayılan hitabet ve şiir sanatlarının popüler biçimde ifade edilmesi olarak görülür. Bunun için popüler terimlerden oluşan bir dilden önce felsefi terimler dağarcığı gelişir ve bu felsefi terimler ile geliştirilen felsefe tekrar popüler/avami terimler aracılığı ile halka ulaştırılır. Farabi, burda ideal gelişim modelinden sapmalar olduğunu ve bazı kavimlerin kendi yerli dili ve mantık gelişiminden bir felsefe üretmek yerine başka felsefe ve dinlerden etkilenebileceğini gösterir. Böylece İslam’ın Yunan felsefesi ile ilişkisi de bir tarihi sürece yerleştirmeye çalışır.
Farabi’nin Karakter Özellikleri
Farabi’yi özel kılan birçok karakter özelliği bulunmaktaydı. Farabi’nin karakter özellikleri şunlardı;
- Gizemli bir zekaya sahipti: Farabi diğer birçok bilim adamlarına nazaran daha geniş ve gizemli bir zekaya sahipti. Bilim adına gerçekleştirdiği tüm başarılı çalışmalarında bilimin gizemli yanıyla özdeşlemiştir.
- Sade bir hayata sahipti: Farabi tüm hayatı boyunca sade bir yaşam tarzını benimsemiştir. Aynı zamanda bu örnek yaşayış biçimiyle de kendisinden sonra gelen bilim adamlarına örnek teşkil etmiştir.
- Musikiyle ilgilenirdi: Farabi’nin diğer bir özelliği ise astronomi biliminin dışında ayrıca musiki ilmiyle ilgilenmesidir. Hatta ünlü bilim adamı Farabi musiki hakkında birçok eserlere imza atmıştır.
- Çoğu zaman bir köşede izdivaya çekilirdi: Farabi’nin pek bilinmeyen kişilik özelliklerinden biri de sık sık toplumdan ayrılması ve tek başına bir köşeye çekilerek izdivaya çekilmesi özelliğidir. Diğer birçok bilim adamlarında pek bulunmayan bu özellik sayesinde birçok bilim adamları Farabi’ye üstad gözüyle bakmışlardır.
Aynı zamanda mantık alanında da birçok bilimsel çalışmalara imza atmış olan Farabi gerçekleştirdiği bu başarılı bilimsel çalışmalarından ötürü de bilim dünyasında ikinci muallim anlamına gelen birçok bilim adamları tarafından ”muallim-i sani” lakabıyla anılmıştır. Bugün halen birçok toplumlarda ilgiyle karşılanan ünlü bilim adamı Farabi’nin birçok eseri özellikle genç bilim adamları tarafından çok ilgi görmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere özellikle de Arap yarım adasında çokça ilgi gören Farabi’nin eserleri yine birçok genç Arap bilim adamları tarafından ilgiyle takip edilmektedir.
En Ünlü Farabi Sözleri
[easy-tweet tweet=”İyi bir insan öldüğünde ona ağlamayın. Asıl onu kaybeden topluma ağlayın. ” user=”zovovocom” usehashtags=”no”] [easy-tweet tweet=”Sevginin kurduğu devleti adalet devam ettirir. ” user=”zovovocom” usehashtags=”no”] [easy-tweet tweet=”Hiçbir şey kendiliğinden yok olmaz, böyle olsaydı var olmazdı.” user=”zovovocom” usehashtags=”no”] [easy-tweet tweet=”Önce doğruyu bilmek gerekir. Doğru bilinirse yalnış da bilinir ama önce yalnış bilinirse doğruya ulaşılamaz. ” user=”zovovocom” usehashtags=”no”] [easy-tweet tweet=”Uzun konuşanı kısa dinlemek lazım.” user=”zovovocom” usehashtags=”no”] [easy-tweet tweet=”Erdemlerin en büyüğü bilimdir.” user=”zovovocom” usehashtags=”no”] [easy-tweet tweet=”Yalancı bilge, kalp akçe gibidir.” user=”zovovocom” usehashtags=”no”]