Kontüzyonun tanımı deride belirgin bir hasar oluşturmadan yumuşak dokularda meydana gelen ezilmelerdir. Sözcük anlamı olarak ezik, ezilme gibi anlamlar taşır. Deri altındaki yumuşak dokunun travmatik olaylar sonucunda zedelenmesidir. Vücudun daha az kemikli ve yumuşak dokunun ince olduğu kısımlarda kontüzyon daha sık oluşabilir. Özellikle spor yapılırken meydana gelen sıkça görülen durumlardan biri ezilmedir.
Ayrıca ketem nedir? Merak edilen bilgileri inceleyebilirsiniz.
Kontüzyon Nedir konusuna kısaca değindik. Şimdi detaylara geçelim.
İçindekiler
- Kontüzyon Nasıl Oluşur?
- Kontüzyon Semptomları
- Kontüzyon Türleri Nelerdir?
- Kontüzyon Tedavisi
- Dizde Kontüzyon Nasıl Oluşur?
- Dizde Kontüzyon Tedavisi
- Beyinde Kontüzyon Nedir?
- Beyinde Kontüzyon Nasıl Oluşur?
- Akciğerde Kontüzyon Nedir?
- Akciğerde Kontüzyon Nasıl Anlaşılır?
- Kontüzyon Nedir Konusuyla ilgili Sıkça Sorulan Sorular
Kontüzyon Nasıl Oluşur?
Kontüzyonun oluşma şekli yaralayıcı veya zedeleyeci eylemler sonucundadır. Vücuda darbe alınmasıyla cilt dokusu zarar görmeden doğrudan alt kısımda bulunan dokular zarar görür. Herhangi bir darbe sonucunda kan ve lenfatik damarlarda bulunan kan damardan dışına sızar. Açığa çıkan kan dokuların arasında pıhtılaşarak kontüzyon oluşturur. Özellikle kemik ile deri yüzeyi arasındaki mesafenin az olduğu yerlerde görülür.
Kontüzyon Semptomları
Kontüzyonun belirtileri arasında en yaygın görüleni deri altında görülen çürüklerdir. Yaşanan travmanın şiddetine, darbenin büyüklüğüne, damar yırtılma durumlarına göre semptomlar değişiklik gösterir. Kontüzyonun boyutu kanın pıhtılaşma özelliği ile de ilişkili olmaktadır.
Kontüzyon Türleri Nelerdir?
Kontüzyonun çeşitlerinin neler olduğu vakanın ciddiyetine göre belirlenir. Kontüzyon türleri şunlardır:
- Derece: Küçük damarlarda meydana gelen hasarlardır. İlk olarak mavimsi renkte daha sonra sarıya dönüşen bir leke olarak görülür. Bölgeye baskı uygulandığında ağrı hissedilir. Ekimoz olarak adlandırılır.
- Derece: Belirgin boyutlardaki kan damarlarında görülen çatlamadır. Bölgede kan birikerek şişlik oluşturur. Diğer adı hematomdur.
- Derece: Çok şiddetli ve uzun süren basınç sonucunda oluşmuş kontüzyondur. Cildin bir bölümünde bulunan hücre tabakası canlılığının yitirir. İlk aşamada solukluk daha sonrasında siyaha dönen renk görülür. Deri nekrozu olarak adlandırılır.
Kontüzyon Tedavisi
Kontüzyonun tedavisi derecesine göre farklılık gösterir. Uygulanabilecek olan tedavi yöntemleri şunlardır:
- Derece Kontüzyon Tedavisi: Ekimoz olarak adlandırılan 1. derece ezilmelerde uzman tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Sıcak uygulamak bölgeyi rahatlatır.
- Derece Kontüzyon Tedavisi: Hematomlarda baskı uygulayan sargı ve buz tedavisi önerilir.
- Derece Kontüzyon Tedavisi: Deri nekrozlarında steril sargı bezi kullanılarak ilk müdahale yapılır. Bölgenin mikrop kapması önlenir. Uzman tarafından muayene edilmesi gerekir.
Bazı durumlar sonucunda kaslarda ezilme meydana gelebilir. Ağrılı kas kontüzyonu oluştuğunda şunlar yapılabilir:
- Bölgeye buz uygulanması,
- Travmadan 1-2 gün sonra sıcak uygulanması.
Dizde Kontüzyon Nasıl Oluşur?
Dizdeki kontüzyonun oluşması doğrudan dize gelen darbelerle gerçekleşir. Dizde gerilme hissi, ağrı, bölgede mavi veya morumsu renk değişikliği görülür. Bölgede renk değişikliği olmadan önce ilk aşamada kontüzyon kırmızı renkte görülebilir. İyileşme aşamasında morumsu renk sarı-yeşil arasında bir renk alır.
Hgb düşüklüğü nedir? Hgb ile ilgili bilgileri inceleyebilirsiniz.
Dizde Kontüzyon Tedavisi
Dizdeki kontüzyonun tedavisi için izlenecek adımlar arasında en önemlisi RICE protokolüdür. RICE protokolü şu adımlardan oluşur:
- Dinlenme: Dize baskıyı en aza indirmek için bir süre üzerine basmamalıdır.
- Buz: Gün içerisinde birkaç defa buz uygulaması yapılmalıdır. Buz tedavisi uygulanırken dize doğrudan temas etmemesi için kılıf koyulmalıdır.
- Sıkıştırma: Dizi desteklemek için bandaj kullanılarak sarılmalıdır.
- Yükseklik: Hasarlı bölge kalp seviyesi üzerinde tutularak şişliğin inmesi sağlanmalıdır.
Beyinde Kontüzyon Nedir?
Beyindeki kontüzyonun tanımı beyindeki dokunun travmatik olaylar neticesinde hasar görmesidir. Travmatik beyin hasarı vakalarında kitle lezyonu terimi sıkça kullanılır. Belli bölgede meydana gelen yaralanmaların beyinde oluşturduğu baskı anlamına gelir. Kitle lezyonu en yaygın olarak kontüzyon veya hematom şeklinde ortaya çıkar.
Beyinde Kontüzyon Nasıl Oluşur?
Beyinde kontüzyonun oluşması vücudun herhangi bir yerine alınan darbede oluşanla benzerlik gösterir. Beyin dokusu darbe aldığında vücudumuzdaki diğer bölgeler gibi çürüme veya morarma meydana gelir. Sonucunda ödem ve damarlardan kanın sızdığı görülür. Beyindeki ezilmeler çoğunlukla beynin ön kısmında bulunan frontal lobta oluşur. Cerrahi müdahale yapılırken beyne baskı yapan ve kanama yapan kontüzyonlu bölge çıkarılır. Müdahale sonrasına hastanın kafaiçi basıncının normale dönemesi gerekir. Beyin hematomlarında kontüzyondan farklı olarak beyinde kan pıhtılaşması oluşur. Darbeye bağlı olarak hematom oluşumları beynin farklı bölgelerinde gerçekleşebilir.
Akciğerde Kontüzyon Nedir?
Akciğerdeki kontüzyon tanımı darbe, patlama, yaralanma ve baskılanma sonucu kan ve sıvıların akciğerde birikmesidir. Pulmoner kontüzyon olarak da adlandırılır. Kanlı tükürük ve göğüs ağrısı en belirgin bulgularındandır. Akciğer hasar gördüğü için yeterli oksijen vücuda alınamaz. Solunum yetmezliği ve oksijen yetersizliğinin önlenmesi için ilave oksijen takviyesi yapılır. Pulmaner kontüzyon vakalarının %70 oranında araç kazalarından kaynaklandığı bilinmektedir.
Sinestezi hakkında merak edilenlere yazımızdan bakabilirsiniz.
Akciğerde Kontüzyon Nasıl Anlaşılır?
Akciğerde kontüzyonun tespiti için belirli kontrollerin yapılması gerekir.
- Fiziksel Muayene: Hastanın fiziksel olarak incelenmesi gerekir.
- Kan Gazı Seviyeleri: Kan gazı seviyeleri ölçülerek anormallik varsa tespit edilir.
- Akciğer Grafisi: Kontüzyon için en sık kullanılan yöntemlerdendir. Bazı durumlarda X ışını ezilmeleri net olarak gösteremeyebilir.
- Bilgisayarlı Tomografi(BT): Akciğer grafisine göre daha hassas bir kontrol aracıdır. Göğüs ve karın bölgesindeki ezilmeleri anında algılayabilir. Kontüzyonun boyutunun anlaşılmasını sağlar.
Kontüzyon Nedir Konusuyla ilgili Sıkça Sorulan Sorular
Tıp Dilinde Kontüzyon Ne Anlama Gelir?
Tıbbi terim olarak kontüzyon, şiddetli şoklar sonucu meydana gelen travmatik lezyondur. Travmalar sonucu cildin altında bulunan kapiller yırtıldığında kanın dokular arasında yayılmasıdır.
Dizde Kontüzyon Nedir?
Diz kontüzyonu, diz bölgesinde en sık görülen yaralanma ve çürümelerdir. Dize alınan sürekli darbeler bağ dokuda hasara yol açarak ağrı ve hassaslığa yol açar.
Kontüzyonun Tedavisi Nedir?
Kontüzyonun tedavisi derecelerine ve hangi bölgede oluştuğuna dair farklılık gösterir. 1. derecek kontüzyonlar için sıcak uygulaması bölgeyi rahatlatırken daha ciddi vakalarda uzman doktora başvurmak gerekir.