Rulman Nedir?

Rulmanlar sürtünmenin azaltılması için kullanılan bu sayede enerji israfını azaltan makine parçaları olarak bilinirler. Farklı çeşitleri bulunsa bile bu parçaların temel prensibi genellikle aynıdır. İki tane bilezik (halka) arasında konumlandırılmış bir örnek bilyaler sayesinde enerjinin daha nitelikli kullanılmasını sağlamaktadır. Günlük hayatta bilye olarak tabir edilen çeşitli boyuttaki küreler makine sanayisinde bilya olarak anılırlar. Rulmanlar aynı zamanda bilyalı yatak olarak da isimlendirilir. Dairesel ve eksenel hareketin bulunduğu her makinede kendine yer bulabilen rulmanların temel görevi hareketin nizami bir biçimde yapılmasına olanak tanımaktır. Yuvarlanma sürtünmesi oluşturarak kayma sürtünmesini azaltan bu parçalar sayesinde dönüş hareketi içeren her sistemde sağlıklı sonuçlar elde edilebilir. Epey geniş bir kullanım alanı olan rulmanların eksikliğinde çoğu zaman bir makine inşa etmek günümüzde neredeyse imkansızdır.

Bilgisayar kameranızı kapatmalı mısınız? Yazımızı da inceleyebilirsiniz.

Rulman Hangi Malzemeden Yapılır?

Rulman malzemesi genellikle çeliktir. Toplum içinde çelik sanki hiç değişkenlik göstermeyen bir malzeme olarak kabul edilse de işin aslı farklıdır. Çelik denilen alaşım çeşitli malzemelerin bir araya getirilmesinden oluşur ve yüzlerce çeşidi bulunmaktadır. Bu farklı çeşitler bünyelerinde bazı avantajları barındırırlar. Söz konusu rulman olduğunda kullanılacak olan malzemenin çekmeye, aşınmaya, basmaya ve titreşimlere karşı özel bir dirayetinin bulunması lazım gelir. Bu nedenden ötürü rulman çeliği özel olarak imal edilen bir çeliktir. Bu çeliğin literatürdeki adı 100Cr6’dır ve özelliği ise %1.5 oranında krom ile %1 oranında karbon içermesidir. Rulmandan beklenen performansın alınmasına yardımcı olan bu malzeme sayesinde uzun ömürlü rulman yapmak mümkün olur.

Rulman Parçaları Nelerdir?

Rulmanın parçaları şöyle sıralanabilir:

• İç bilezik
• Dış bilezik
• Kafes
• Gres
• Kapak
• Bilye

Rulmanların farklı çeşitleri vardır ve bu çeşitler farklı parçaları bünyesinde barındırabilir. Klasik rulman parçaları üstteki gibidir ve diğer rulman türlerindeki parçalar da üç aşağı beş yukarı bu şekildedir. 100Cr6 çeliği kolay şekil alan bir çelik olarak kabul edilir. Bu çeliğin dövülmesiyle birlikte rulmanın bilyeleri ve bilezikleri imal edilebilir. Isıl işleme ve talaşlı imalat süreçlerine tabi tutulan rulman parçaları son tahlile bir araya getirilerek üretilmiş olur.

Isıl İşlem Nedir?

Isıl işlem teriminin karşılığı çalışma alanları arasında farklılaşır ve makine sanayisinde ısı kullanılarak bir malzemeye şekil vermek olarak kabul edilir. Doğada bulunan yada yapay yollarla imal edilen pek çok malzeme oda sıcaklığında işlenmeye hazır değildir. Bir tahta pek ala oda koşullarında şekillendirilebilir ancak aynı şey metaller için geçerli olamamaktadır. İmalat işinde çalışan kişiler bu nedenden ötürü ısıdan yardım alırlar. Malzemeleri ısıtıp daha rahat işlenebilir hale getirirler. Bu sayede zamandan ve enerjiden tasarruf etmiş olurlar.

Talaşlı İmalat Nedir?

Talaşlı imalat çeşitli şekil verme prosesleri arasında yer alan bir prosestir ve temel özelliği talaş oluşumuna neden olmasıdır. Epey geniş bir skalaya sahip olan bu imalat türünün en bilinen örnekleri testere, torna tezgahı ve matkaptır. Kendi aralarında da çeşitli sınıflara ayrılan bu prosesler bambaşka bir çalışma alanı olarak kabul edilir. Rulman üretimi kapsamında bilinmesi gereken tek şey rulmanların imalatı sırasında talaşlı imalattan faydalanıldığıdır.

Rulman Örneği Nedir?

Rulman örnekleri arasında belki de en çok bilineni bisikletlerde kullanılan rulmanlardır. Tekerleklerin rahatça dönmesine vesile olan rulmanlar sürtünme yüzeyini azaltarak bisikletlerin daha rahat hareket etmesini sağlamaktadır. Rulmanlar neredeyse her makine içerisinde kendine yer bulmaktadır. Çeşitli ebatlara sahip olabilir. Çok ufak boyutlu rulmanlar spesifik ihtiyaçlara yanıt olurken büyük boyutlu rulmanlar ise gemilerde ve inşaatlarda kendine yer bulmaktadır. Kullanım alanı epey geniş olduğu için çeşitli türlerde kişilerin karşısına çıkar.

Hologram nedir? Bilgilerine de bakabilirsiniz.

Rulman Çeşitleri Nelerdir?

Rulman çeşitleri kendi arasında iki ayrı sınıfta değerlendirilir: bilyalı rulmanları ve makaralı rulmanlar. Bilyalı rulmanlar şu şekilde sınıflandırılabilir:

• Eksenel bilyalı
• Radyal bilyalı
• Omuzlu bilyalı
• Eğik bilyalı

Eğik bilyalı olan rulmanlar tek sıra eğik bilyalı ve çift sıra eğik bilyalı olmak üzere de ikiye ayrılırlar. Makaralı rulmanlar ise şöyle sınıflandırılırlar:

• Silindirik makaralı
• Oynak makaralı
• Konik makaralı

Üstte bahsedilen sınıflandırılma yuvarlanma elemanlarının tipine göredir. Rulmanlar maruz kaldıkları yüklere göre de sınıflandırılabilirler. Bu sınıflandırma sonucunda rulmanlar radyal ve eksenel olmak üzere ikiye ayrılırlar. Bilyalı yataklar ile bilyalı rulmanların farklı şeyler olduğuna dikkat çekmek gerekir. Hatırlanacağı üzere bilyalı yatak rulmanın diğer adıdır.

Bilyalı Rulmanların Özellikleri Nelerdir?

Bilyalı rulmanlar içinde mutlaka bilya bulunduran ve çalışma prensibi bu bilyaya bağlı olan rulmanlardır. Bilyalı rulmanların en tipik özelliği yüksek devir sayısına sahip olmasıdır. Bileziklerle çok az temas eden bilyalar sayesinde bu devir sayısı elde edilebilir. 20 derece ile 120 derece arasında bir çalışma aralığına sahip bu rulmanlar uzun süreli kullanımlara uygundur. Kendi içinde çeşitli sınıflara ayrıldığı üstte belirtilmiştir. Eksenel, radyal, omuzlu ve eğik rulmanlar farklı beklentileri karşılamak üzere imal edilirler.

Makaralı Rulmanların Özellikleri Nelerdir?

Makaralı rulmanlar içinde bilya yerine ufak silindirler bulunduran rulmanlardır. Yüksek radyal yük kapasitesine sahiplerdir ve hızları da gayet yüksektir. Oynak makaralar sayesinde çeşitli eksenlerde hareket eden rulmanlar imal edilebilir. Bilyalı rulmanlara göre daha dayanıklıdırlar. Mukavemetli gayet yüksektir ancak yağ sorunu çıkartabilir. Bileziklerle makaraların temas ettiği yüzey bilyaların temas alanına göre daha fazladır. Bu nedenden ötürü makaralı bir rulman arada yağlanmalıdır. Bu da rulmanın arada bakım gerektirdiği manasına gelir.

Rulmanlar Nerede Kullanılır?

Rulmanların kullanım yeri hakkında net bir sınır çizmek neredeyse imkansızdır. Hemen her makinede kendine yer bulabilen rulmanlar yüz binlerce farklı çeşitte üretilebilir. Durum böyle olunca rulmanların kullanıldığı yerleri sıralamak boş bir gayret olacaktır. Temel bir makine elemanı olarak kabul edildiği için hemen her yerde kullanılabilir. Bu nedenden ötürü pek çok rulman modeli epey kolay bir biçimde tedarik edilebilir.

Rulman Ömrü Ne Kadardır?

Rulman ömrü hesabı özel denklemler sayesinde yapılmaktadır. Rulmana binecek olan yüklerin ve sistem içerisindeki çeşitli sürtünme faktörlerinin hesaba katılmasıyla birlikte rulmanların ömrü tahmin edilebilir. Burada rulmanın bilyalı mı yoksa makaralı mı olduğu önem teşkil eder. Gerekli denklemler takip edildikten sonra rulman ömrü saat cinsinden hesaplanabilir.

Anakart nedir? Hakkında detaylar yazımızdadır.

Rulmanın Ömrünü Ne Kısaltır?

Rulmanın ömrünü kısaltan faktörler arasında başı çeken neden kullanıcı hatalarıdır. Kullanıcılar genellikle yanlış rulman seçtikleri için rulmanlar olması gerekenden daha erken bir zamanda niteliklerini yitirirler. Eksik ve yanlış yağlama özellikle makaralı rulmanların akıbetini olumsuz anlamda değiştirir.

Rulman Nasıl Yağlanır?

Rulman yağlama için iki ayrı seçenek vardır bu seçenekler şu şekildedir:

• Yağ ile yağlama: Etkili bir ısı transferine olanak tanır. Aşınma sonucunda ortaya çıkan parçacıkları rulmandan uzaklaştırır. Grese göre daha pahalıdır.
• Gres ile yağlama: Nispeten ucuz bir çözüm olsa da ısı transferine neredeyse hiç izin vermez. Bu nedenle rulmanın ısınıp aşınma ihtimali artar. Aşınmalar sırasında oluşan parçacıklar rulmandan uzaklaşamaz ve bu durum rulmanın kirlenmesine neden olur. Kirlenen rulmanlar da bakım gerektirir.

Bilyalı yatak seçimi pek çok kritere bağlıdır ve kullanıcıların bu kriterleri göz önüne alarak seçim yapması gerekir.

Merak edilen internet sitelerine erişimi kapatmak çözüm mü? Cevabına içeriğimizden ulaşabilirsiniz.