Aspirasyon Nedir?

Aspirasyon yanlışlıkla bir nesnenin ya da akışkanın soluk borusuna solunması anlamına gelir. Tıbbi bir terimdir. Aspirasyon solunum zorluğu, boğulma ve öksürük şikayetlerine neden olabilir. Aslında çoğu insan bu durumla karşılaşmıştır. Yemek yerken yemeğin “yanlış yere inmesi” aslında pulmoner aspirasyon olarak bilinir. Ancak aspirasyon, altta yatan farklı bir sağlık nedenine bağlı olarak meydana gelen bir problemdir. Aspirasyon yalnızca tıbbi bir sağlık terimi değildir. Diğeri prosedür anlamını taşır. Aspirasyon terimi sağlık alanında bir anlamı daha ifade edebilir. Doktor istenmeyen sıvıları, kişinin vücudundan çıkarmak için emme borusu ya da iğnesi kullanabilir. Bu tıbbi prosedüre de aspirasyon denir.

Akciğer Aspirasyonu Nedir?

Akciğer aspirasyonu belirtileri arasında ağrılı yutma, hırıltı, öksürük yer alır. Bir insanın soluk borusuna ya da ciğerlerine yabancı bir madde gelirse, aspirasyon meydana gelir. Aspirasyon aşağıdaki durumlarda meydana gelebilir:

• Toz ve duman,
• Kusma dahil olmak üzere mide içeriği,
• Tükürük,
• Havuzda ya da denizde yüzerken su yutmak nedeniyle solunum yolları kısmen tıkanabilir.

Solunum yollarının tıkanması akciğerleri tahriş eder. Bu nedenle öksürük, nefes almada zorluk ve diğer semptomları beraberinde getirir.

Atıklar hakkında ne kadar bilgilisin? Testimizi de inceleyebilirsiniz.

Akciğer Aspirasyonu Belirtileri Nelerdir?

Akciğer aspirasyonu belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Kısık ses,
• Yutkunurken acı hissi,
• Öksürme,
• Nefes almada zorluk,
• Hırıltı,
• Boğazına bir şey sıkışmış hissi aspirasyona işaret eder.

Bir kişi yemek yerse, yiyecek ağızdan boğaza, sonra yemek borusuna ve daha sonra yemek borusundan mideye doğru hareket eder. Akciğer aspirasyonunda yemek yemek borusundan değil soluk borusundan ciğere gider. Bu durum yutma refleksindeki bir sorundan kaynaklanabilir. Dil kontrolü olmaması da aspirasyona neden olur. Aspirasyon anestezi altında ameliyat sırasında oluşabilir. Mide içindekiler ağıza ve daha sonra ön borudan aşağıya ciğerlere doğru ilerleyebilir. Anestezi altında olan kişinin solunum yollarını koruma yeteneği azalacaktır. Bu durum aspirasyon riskini artıracağından, hekimler cerrahi prosedür öncesinde hastadan oruç tutmasını ister.

Aspirasyon İle İlgili Video Anlatım

Akciğer Aspirasyonunda Risk Faktörleri Nelerdir?

Akciğer aspirasyonunda risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir:

• Parkinson hastalığı başta olmak üzere nörolojik bozukluklar,
• Yutmada güçlük,
• GERD hastalığı,
• Bunaklık,
• Bilinçsizliğe ve reflekslere yol açabilecek ilaçlar ve alkolden sarhoş olma,
• Fiziksel hareketliliğin azalması,
• Bozulmuş ya da eksik tıkaç refleksi en önemli risk faktörleri olarak bilinir.

Akciğer Aspirasyonunda Görülen Komplikasyonlar Nelerdir?

Akciğer aspirasyonundaki komplikasyonlar şu şekilde sıralanabilir:

• Nefes darlığı,
• Ateş,
• Kronik öksürük,
• Aspirasyonun zehirli olması halinde kimyasal zatürre,
• Göğüs ağrısı,
• Solunum güçlüğü olabilir.

Enfeksiyon olmamasına rağmen, kimyasal zatürre iltihaplanmaya neden olabilir. Zatürre ile benzer semptomlar görülmektedir.

COVİD 19 başlayalı aylar oldu, peki sen neler öğrendin? Merak edilen testimize bakabilirsiniz.

Çocuklarda Aspirasyon Görülmesi

Çocuklarda aspirasyon çok sık görülmektedir. Hastalık kronik bir öksürük gelişmeden fark edilmeyebilir. Çocuklarda görülen aspirasyon belirtileri ile yetişkinlerde görülen belirtiler aynı olmayabilir. Çocuklarda görülen aspirasyon belirtileri şu şekilde sıralanmaktadır:

• Hırıltı,
• Zayıf emme,
• Yüz ekşitme ifadeleri,
• Beslenme sorunları,
• Beslenme sırasında nefes almada zorluk,
• Sık göğüs enfeksiyonları görülebilir.

Çocuklarda aspirasyon için risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir:

• Kronik kalp hastalığı,
• Erken doğum,
• Beyin felci gibi nörolojik durumlar,
• Yarık damak risk faktörlerindendir.

Aspirasyon Durumunda Ne Zaman Doktora Görünmek Gerekir?

Aspirasyonda doktora görünmek her durumda şart değildir. Ancak bazı semptomların varlığında acil servise başvurmak gerekir. Bu semptomlar şu şekilde sıralanabilir:

• Göğüs ağrısı,
• Ciltte ve tırnaklarda morarma,
• Boğulma,
• Tıkalı hava yolu,
• Gürültülü solunum yapma hallerinde mutlaka doktora görünmek gerekir.

Aspirasyon belirtilerini her zaman fark etmek mümkün olmayabilir. Bazen aspirasyon belirtilerinin gözükmesi saatler ve günler alabilir. Eğer aspirasyondan sonra şu durumlar varsa hekime görünmekte fayda vardır:

• Kötü kokulu mukus,
• Kan tükürme,
• Kronik öksürük,
• Mukusta artış,
• Ateş durumunda hekime görünmeyi ihmal etmeyin.

Aspirasyon Tedavisi Nasıl Yapılır?

Aspirasyon tedavisi  bireyin semptomlarına ve solunan materyale göre değişiklik göstermektedir. Her aspirasyon durumunda tedavi yapılması şart değildir. Eğer akciğerde hala bir parça yiyecek gibi nesne içerdeyse, doktor bronkoskopi yapılması önerebilir. Bu sırada sağlık uzmanı, yabancı nesnenin çıkarılması için, kişinin boğazından aşağıya doğru kamerayla iner ve tüp yerleştirir. Eğer kişide aspirasyon pnömonisi varsa, doktor, enfeksiyonun giderilmesi için anti biyotik kullanılmasını önerir. Eğer aspirasyon inme gibi tıbbi bir durumdan kaynaklanıyorsa, konuşma terapisinden faydalanmak gerekebilir. Kronik aspirasyonda diyet ve yaşam tarzı da önem taşır. Eğer bütün bunlar kişide etkili olmazsa, kişinin beslenme ihtiyacının karşılanması adına beslenme tüpü kullanması gerekebilir.

Aspirasyonu Önlemek için Neler Yapılabilir?

Aspirasyon önlenmesi için aşağıdaki öneriler faydalı olacaktır:

• Doktorun ameliyat öncesinde açlık talimatlarını takip edin.
• Daha küçük parçaları alın ve yavaş çiğneyin.
• Yutma tekniklerinin geliştirilmesi için konuşma ve mesleki terapiye katılın.
• Hekimle yutmayı etkileyen ilaçlar hakkında konuşun.
• Çocuklara sosisli, tohum ve fındık benzeri boğulması kolay olan yiyecekleri vermeyin.
• Uzanırken yemek yemeyin ya da bir şeyler içmeyin.
• Çiğ et gibi çiğnenmesi zor olan yiyecekleri tüketmeyin.

Bunlara dikkat etmeniz halinde zaten aspirasyon riskini ciddi ölçüde düşürmüş olursunuz. Aspirasyon semptomları ve şiddeti herkes için farklı olabilir. Çoğu insan aspirasyon yaşar ve inhale edilen madde öksürük refleksi sayesinde dışarı çıkarılır. Ne var ki zararlı maddeler solunmuşsa zatürre riski vardır. Disfaji ve GÖRH başta olmak üzere çeşitli tıbbi durumlar kişinin aspirasyon yaşamasına neden olabilir.

Hava kirliliği gerçekleri hakkında yazımızı da inceleyebilirsiniz.

Aspire Etmek Nedir?

Aspire etmek kan, mukus ve gastrik içeriği oluşturan sekresyonların aspiratör yardımıyla emilmesi ve geri çekilerek temizlenmesi anlamına gelir. Aspire etmenin amacı hastanın solunum yollarının temizlenmesidir. Hasta rahat bir nefes alabilir. Acil durumlarda müdahale edilebilmesi adına sağlık görevlisinin yanında aspirasyon cihazı bulunması gerekir. Yutkunma sırasında küçük dil solunum solunu kapatır. Bu sayede yutkunma ve nefes alma ayrılır. Eğer yutkunma ve nefes alma aynı anda olursa, sıvı ya da katı cisimler solunum yoluna kaçar. Sıvı maddeler ve küçük katı maddeler öksürme refleksi sayesinde geri çıkarılabilir. Ancak solunum yolunda aşağıda olan yabancı maddeler bu kadar kolay atılmaz. Hatta özellikle ani durumlarda ölümler meydana gelebilir. Boğazda yabancı bir cisim olması, sürekli geğirme hissine yol açar. Eğer boğazda yabancı bir cisim varsa, kesin olarak tanı konması gerekir. Hasta her an kayıp edilebilir. Bu olasılık düşünülerek hızlı bir şekilde ilk yardım ve acil yardım planı yapılmalıdır. Yabancı cismin yutakta olması halinde işaret parmağı yardımıyla cisim alınır. Hasta öne eğildikten sonra el ile destek yaparak kişi karnından tutularak yardım yapılabilir.

Hangi Durumlarda Aspirasyon Yapılmalıdır?

Aspirasyon yapılması gereken durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• İnme,
• Kusma,
• Koma,
• Kusurlu yutma refleksi,
• Alkolizm,
• Nöbetler,
• Ameliyat sonrası durumlar,
• Aşırı dozda ilaç,
• Özüfagus hastalığında aspirasyon yapılabilir.

Aspirasyon yapmak için gereken ekipmanlar şu şekilde sıralanabilir:

• Steril eldivenler,
• Konnektör,
• Aspirasyon cihazı,
• Vakum pompası,
• Farklı kalınlıklarda aspirasyon sondaları gereklidir.

Aspirasyon yapılmadan önce hastanın aspirasyona ihtiyacı olup olmadığına bakılması gerekir. Hastaya uygun aspirasyon sondası bakılmalıdır. Eğer o sırada hasta bilinci yerindeyse hastaya gerekli bilgiler verilir.

Neden tüm ürünler geri dönüştürülmüyor? Bilgilerine de bakabilirsiniz.