Halüsinasyon, varsanı olarak da bilinir. Herhangi bir uyarıcı nesne olmadan kişinin bir sanı aldığını düşünmesi durumu olarak tanımlanabilir. Beş duyuyu ilgilendiren varsanı olabilir. Duyularımızdan gelen bilgiler ile dünyadan alınan bilgiler her zaman aynı olmaz. Örnek olarak telefonun gerçekten çalmadığı halde çaldığını duymayı gösterebiliriz. Yale Üniversitesi’nde profesör olan Albert Powers, çoğu insanın zaman zaman yaşadığı bu durumu “İnsanların sesi duyma beklentilerinin çok yüksek olması halinde, beyinlerinin onları duyması” şeklinde açıklıyor.
Kişiler kendi inançlarına ve beklentilerine öyle çok inanmışlardır ki, bu inanışlar gerçeklikten bile daha öne çıkmaya başlamıştır. Görülen halüsinasyonlar her zaman kişinin inanç ve beklentileriyle ilgili değildir. Beyindeki hareketler de varsanı hakkında önemli rol oynar. Özellikle şiddetli varsanı gören insanların beyinciklerinde daha az aktivite gözlemlendiği yapılan araştırmalar ile ortaya konmuştur. Halüsinasyon Nedir konusuna kısaca değindik. Şimdi detaylara geçelim.
Ayrıca inci nasıl oluşur? Bilgilerine bakabilirsiniz.
İçindekiler
- Halüsinasyon Türleri Nelerdir?
- Halüsinasyon Tedavisi Nasıl Yapılır?
- Halüsinasyon Tedavisi Yöntemleri Nelerdir?
- Halüsinasyon İle İlgili Video Anlatım
- Halüsinasyona Karşı Getirilen Yaklaşımlar Nelerdir?
- Halüsinasyon Hangi Durumlarda Görülmektedir?
- Halüsinasyona Neden Olan Maddeler Nelerdir?
- İşitsel Halüsinasyonlar Nelerdir?
Halüsinasyon Türleri Nelerdir?
Halüsinasyon türleri varsanının etkilediği duyu organına göre isimlendirilebilir. Sesler duyma şeklinde sanrılar görülebilir. Böyle bir durumda kişi, dışarıdan ya da aklında bazı sesler geldiğini duyar. Bu sesler bazen birbiriyle konuşur. Görsel varsanıda, kişiler böceklerin gezindiğini ya da olmayan diğer şeyleri varmış gibi görebilirsiniz. Oksipial nöbetlerde hastaların parlak ışık noktaları ve şekilleri gördüğü bilinmektedir.
Olfaktörel halüsinasyon denilen türde kişi etrafından kötü bir koku geldiğini düşünür. Bu kokunun kaynağını kendisi olarak görebilir. Tat alma varsanısında kişi yediği ya da içtiği bir şeyin değişik olduğunu hisseder. Son olarak bir şeyler hissetme varsanısında kişi etrafında bir insan olmamasına karşı gıdıklanıyormuş gibi hissedebilir. Derinin üzerinden ya da içinde böcek gezmesi de bu duruma örnek gösterilebilir. Halüsinasyon nedir içeriğmizde sıra tedavi konusuna geldi.
Halüsinasyon Tedavisi Nasıl Yapılır?
Halüsinasyon tedavisi yapılması için önce uzman bir hekimin hastayı muayene etmesi gerekir. Varsanıların altında yatan nedenlerin anlaşılması gerekir. Hekim hastanın medikal geçmişini sorgulayarak aynı zamanda fiizksel muayene yapar. Hastanın öyküsü dinlenir ve semptomlar hakkında sorular sorulur. Bazen hekimin kesin tanı koyması için çeşitli testler yapması gerekebilir. EEG ya da elektro sefalogram testleri sayesinde beyinde oluşan anormal elektriksel aktivitelerin tespit edilmesi mümkün olur. Testler sayesinde halüsinasyonların nöbetlerle ilgili olup olmadığı tespit edilir. Hekim hasta için MRI adı verilen, manyetik rezonans görüntülemesi yapılmasını isteyebilir. Test sayesinde beyin tümörü ya da felç durumlarının olup olmadığı tespit edilmiş olur.
Halüsinasyon Tedavisi Yöntemleri Nelerdir?
Halüsinasyon tedavi yöntemleri arasından en çok tercih edilenler şu şekilde sıralanabilir:
- Varsanı migrenden kaynaklanıyorsa, beta engelleyicileri ve anti konvülzanlar kullanılır.
- Tümör varsa ameliyat ya da radyasyon tedavisi yapılır.
- Göz ile ilgili rahatsızlıklar için glokom, katarak ve makula dejenerasyonu hastalıklarının tedavi edilmesi gerekir.
- Epilepsi hastaları için nöbet geçirmelerini engelleyen ilaçların kullanılması gerekir.
- Şizofreni hastalarında ise bunama rahatsızlıklar için kullanılan ilaçlar tercih edilmektedir.
Hekim, sanrı gören kişilere primavanserin kullanmasını önerebilir. Bu hastalık daha çok Parkinson hastalarında tercih edilmektedir. Psikozlardan kaynaklı sanrıların etkili tedavisi için bu ilaç tercih edilmektedir. Sayılan ilaçlara ek olarak terapistler eşliğinde seansların yapılması etkili olur. Bilişsel davranış tedavisinin bazı hastalar üzerinde olumlu sonuçlar doğurduğu bilinmektedir.
Eğer çevrenizde sanrı gören birisi varsa kişiyi yalnız bırakmayın. Varsanı gören kişiler, gördüklerini sandıkları şeylerden kaynaklı korkabilirler. Bu korku onların tehlikeli davranışlarına yönelmesine neden olabilir. Varsanı gören insanlarla birlikte zaman geçirin. Onları doktora götürün ve manevi destek olmaktan çekinmeyin.
Halüsinasyon için tedavi yapılırken hekimin önce halüsinasyonu oluşturan nedeni anlaması çok önemlidir. Çok fazla alkol tüketmek ya da yeterli miktarda uyumamak halüsinasyon görülmesine yol açabilir. Böyle bir durumda alkol almayı kesmek ve uyku problemlerini çözmek varsanı probleminin de kendiliğinden ortadan kalmasına sebep olacaktır.
Bazı hastalar için hastalık akıl hastalığından kaynaklı ortaya çıkabilir. Özellikle akıl hastalarında ilaç tedavisi çok etkili olur. Hekimin verdiği ilaçları düzenli kullanmak ve hekimin sözlerine sadık kalmak olumlu sonuçların görülmesini sağlayacaktır.
Halüsinasyon İle İlgili Video Anlatım
Halüsinasyon nedir konusuyla ilgili bilgilendirici bir video.
https://www.youtube.com/watch?v=gLnr5Qn4kpo
Halüsinasyona Karşı Getirilen Yaklaşımlar Nelerdir?
Halüsinasyon yaklaşımları temelde 3 sınıfta incelenmektedir. Bu sınıflar şu şekilde sıralanabilir:
- Biyolojik psikologların yaklaşımı,
- Bilişsel psikologların yaklaşımı,
- Freudyen yaklaşım.
Freudyen yaklaşımda halüsinasyonlar bilincin dışına itilen isteklerin bir yansıması olarak rol oynar. Kişi bilincinde ifade edemediği şeyleri varsanı olarak görür. Bilişsel psikologlara göre, sanrı görülmesinin altında yatan temel neden, hastanın başka insanların davranışlarını yanlış yorumlamasından kaynaklanmaktadır. Biyolojik psikologlara göre ise sanrılar hakkında en net yorumu yapmışlardır. Biyolojik psikologlar, hayal görmenin nedeninin beyinde hasar oluşmasına ve beyinde bazı kimyasal dengesizliklerin olmasına bağlarlar. Beyinde farklı bölgeleri benimseyerek halüsinasyonlara neden olan farmasotik süreçleri belirlerler. Ne var ki, net bir açıklamaya sahip olsalar bile, bireyin neden sanrı gördüğünü açıklamak konusunda yeterli bir açıklama yapmamışlardır.
Orşit nedir, nasıl bulaşır? Hakkında detaylar yazımızdadır.
Halüsinasyon Hangi Durumlarda Görülmektedir?
Halüsinasyon görülen durumlar başında kişinin şizofren olması gelir. Şizofreni hastalarının yüzde 70’i halüsinasyonlar görmektedir. Hastaların yüzde 60’ı ile yüzde 90’a arasında kişiler olmayan sesleri duyarken, bazı hastalar koku ya da tat aldıklarını belirtmişlerdir. Parkinson, bunama hastalıklarında da halüsinasyonlar görülmektedir. Yapılan çalışmalar kronik migren hastalığı olan kişilerin 3’te 1’inde halüsinasyon hastalığı olduğunu ortaya koymuştur. Beynin hasarlı olduğu tümör gibi durumlarda da sanrı görülebilir.
Halüsinasyon yalnızca yetişkinleri etkileyen bir hastalık değildir. Özellikle yüksek ateş geçiren çocuklarda hayaller görülebilmektedir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta vardır. Yaşanılan her hayal durumu sanrı değildir. Gerçek dışı olaylara farklı etmenlerden dolayı da rastlanabilmektedir. Bu durumu göz önünde bulundurmak gerekir. Ancak ne olursa olsun kişi olmayan şeyleri gördüğünde ya da hissettiğinde mutlaka uzman bir hekime başvurulması gerekir.
Halüsinasyona Neden Olan Maddeler Nelerdir?
Hayale, sanrıya neden olan maddeler arasında uyuşturucu, esrar ve LSD yer alır. Ameliyat esnasında verilen atropin ve benzer ilaçlar özellikle yaşı ileri hastalarda hayal görülmesine neden olabilir. Hastalarda bilinç bulanıklığı yaşanabilir. Azot sarhoşluğu adı verilen durum da söz konusu olabilir. Azot sarhoşluğu durumu özellikle denizde belli derinliklerde dalan dalgıçlar arasında görülmektedir. Bu kişiler kısmi bilinç kaybı, hesaplama hataları ve sahte mutluluk belirtilerinden şikayetçi olabilirler.
Bazı hastalarda estezi adında uyuşukluklar olabilir. Bu uyuşukluk ölüme bile sebep olabilir. Buna ek olarak uzun süren ameliyatlarda hastalara narkoz verilmesi de azot sarhoşluğuna yol açabiliyor. Uzun süre bir kişinin karanlıkta kalması sanrıların görülmesine neden oluyor. Bunun nedeni hastanın karanlıkta görecek bir şey bulamaması ve beynin kendi görüntülerini oluşturmaya başlamasıdır.
İşitsel Halüsinasyonlar Nelerdir?
İşitsel halüsinasyonlar en çok görülen varsanılar arasında yer alır. Kişiler eğer seslerin duyulduğu işitsel halüsinasyonlardan muzdaripse, genellikle bunun altında yatan neden kişinin sahip olduğu ruhsal hastalıklardır. Beyin tümörü, geç ve göz hastalıkları gibi hastalıklarda da işitsel halüsinasyonlar görülmektedir. İşitsel hayal gören kişi insan konuşması duyabilir, kapı çaldığını düşünebilir, bir insanın onu çağırdığını iddia edebilir. Bu şekilde sanrı görülmesi sosyal ilişkilerin zedelenmesine neden olabilir.
Çemen nedir, faydaları nelerdir? Bilgilerini de inceleyebilirsiniz.
Halüsinasyon Nedir konusuyla ilgili yorumlarınızı ve sorularınızı bekliyoruz.