Cüzzam Nedir?

Cüzzam Hansen hastalığı olarak da bilinmektedir. Bu hastalığa Myco bacterium leprae adı verilen bakteriler neden olmuştur. Bakterilerin büyümesi yavaştır. Enfeksiyon belirtilerinin gelişmesi bu nedenle 20 seneye kadar çıkabilir. Cüzzam kişinin sinirlerinin hasar görmesine neden olabilir. Ayrıca gözler, cilt dokusu ve mukoza da etkilenir. Bakteriler cildin altında şişen sinirlere saldırır. Bu durum bölgede ağrıyı algılama ve dokunma yeteneğinin kayıp edilmesine yol açar. Yaralanmalar ve kesikler meydana gelebilir. Etkilenen ciltte renk değişikliği olur. Cilt iltihap nedeniyle kırmızımsı bir renk alabileceği gibi, daha koyu renkli de olabilir. Hastalığın tedavi edilmemesi halinde, sinir hasarı ilerler. Kişinin elleri ve ayakları felce uğrayabilir. Çok ileri vakalarda hasta duyu eksikliğinden dolayı birden fazla yaralanmaya maruz kalabilir. Parmak kaybı, körlük ve kaş kaybı, sırt ve burun deformasyonu söz konusu olabilir. Hastalığa erken tanı konularak ve tedavi için adım atılarak hastalıktan kaynaklanan sakatlık önlenmiş olur. Bu sayede cüzzam hastaları hayata aktif katılım gösterebilirler.

Bakteri nedir, özellikleri nelerdir? Bilgilerine de bakabilirsiniz.

Cüzzam Hastalığı Nasıl Bulaşır?

Cüzzam bulaşmasının nasıl olduğu tam olarak halen bilinmemektedir. Ancak bilim insanları hastalığın cüzzam hastası olan bir kişinin öksürmesi ve hapşırması ile birlikte nefes yoluyla bulaştığını düşünmektedirler. Cüzzam hastalığına yakalanmak için aylarca tedavi edilmeyen ve hasta bir kişiyle uzun süre boyunca yakın temasta bulunmak gerekir. Cüzzam şu şekilde bulaşmaz:

• Birlikte yemek yemek,
• El sıkışmak,
• Sarılmak,
• Tokalaşmak,
• Otobüste yan yana gitmek.

Cüzzam hastası olan gebe bir kadının bebeğine hastalık geçmez. Cinsel temasla hastalığın bulaşmadığı bilinmektedir. Bakteriler çok yavaş büyüdükleri için, hastalığın belirtilerinin ortaya çıkması uzun zaman alır. Enfeksiyon kaynağı kolay kolay bulunamaz.

Güney Amerika’da Armadillolar, doğal olarak Hansen hastalığına neden olurlar. Risk düşüktür. Ancak genel sağlık nedeniyle kişilerin mümkün olduğu kadar armadillolarla temastan kaçınması gerekir. Eğer Armadillolarla temas kurduysanız ve hastalık şüpheniz varsa, en kısa sürede bir sağlık uzmanına danışın. Hekim hastalığınızı zaman içinde takip ederek, cüzzam olması halinde tedavi almanız için gerekli planlamayı yapacaktır.

Kimler Cüzzam Hastalığına Yakalanmak için Risk Altındadır?

Cüzzam hastalığına yakalanmada risk oldukça düşüktür. Bunun nedeni insanların yüzde 95’inden fazlasının hastalığa karşı doğal bir bağışıklığa sahip olmasıdır. Eğer hastalığın yaygın olduğu bir ülkede yaşıyorsanız, hastalığa karşı risk altında olabilirsiniz. Hastalık için binden daha çok bildirim yapan ülkeler şu şekilde bildirilmiştir:

• Amerika Kıtası’nda Brezilya,
• Asya Kıtası’nda Sri Lanka, Filipinler, Enfonezya, Hindistan, Bangladeş, Myanmar,
• Afrika Kıtası’nda Nepal, Tanzanya, Nijerya, Madagaskar, Etiyopya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Mozambik.

Eğer Cüzzam hastalığına karşı tedavi görmeyen insanlarla takın temas kuruyorsanız, risk altında olabilirsiniz. Kişiler tedavi olmadıkça diğer insanlara bakteri bulaşma ihtimali yükselir. Hastalar tedaviye başladıkları zaman bulaşıcılık riski de kalmaz.

Ayrıca etik hakkında ayrıntılara bakabilirsiniz.

Cüzzam İle İlgili Video Anlatımı

Cüzzam Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Cüzzam hastalığının belirtileri genellikle mukoza membranı, sinir hücreleri ve yaygın şekilde cilt dokusunu etkiler. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Kaşta ve kirpikte dökülmeler,
• Kulak memelerinde ve yüzde oluşan ağrısız şişlikler,
• Ayak tabanın şişlik oluşması,
• Kurumuş, sertleşmiş, kalınlaşmış cilt dokusu,
• Deride nodül oluşması,
• Renksiz ve uyuşmuş lekeler görülür.

Sinirlerde hasar nedeniyle ortaya çıkan semptomlar şu şekilde sıralanabilir:

• Kör olmaya neden olacak göz hastalıkları,
• Genişlemiş sinir hücreleri,
• Kaslarda zayıflık,
• Felç,
• Ciltte etkilenen bölgelerde uyuşma görülmesi görülebilir.

Mukoza zarında cüzzam aşağıdaki belirtilerin görülmesine neden olabilir:

• Burunda kanama görülmesi,
• Burunda tıkanmalar olması görülebilir.

Cüzzam sinirleri de etkilediğinden his kaybı ve duyu kaybı olabilir. Duyu kaybı olduğu zaman yanıklar benzeri yaralanmalar anlaşılmaz. Kişiler kendilerine zarar verebilecek acıyı hissetmez.

Tedavi Edilmediğinde Görülen Cüzzam Belirtileri Nelerdir?

Tedavi edilmediğinde cüzzam belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Burunda şekil bozuklukları,
• Ellerin ve ayakların felç olması,
• El ve ayak sakatlanması,
• Kaşların dökülmesi,
• Görme kaybı,
• Ayakların dibinde iyileşmeyen nodüller görülmesi,
• Yeniden emilim nedeniyle ayak parmaklarında kısalma olması yaygın olarak görülmektedir.

Nadiren ortaya çıkabilen belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Deride yanma hissi,
• Ağrı veren hassas sinirler,
• Etkilenen bölgede ağrı ve kızarıklık olması.

Bibliyografya nedir, ne işe yarar? Detaylarına da bakabilirsiniz.

Cüzzam Teşhisi Nasıl Yapılır?

Cüzzam teşhisi için cilt üzeri incelenir. Normal ciltten daha açık ya da koyu renkli cilt lekeleri meydana gelir. Ciltte kırmızımsı bölgeler olabilir. Cilt lekesi olan yerlerde his kaybı vardır. İğne ile hafif bir dokunuş bile hissedilmeyebilir. Hastalık tanısı konması için hekim mikroskop altında bakterileri aramak için cildinizi ve sinirinizin bir örneğini alır. Diğer cilt hastalıklarının ekarte edilmesi için testler yapılır.

Cüzzam Tedavisi Nasıl Yapılır?

Cüzzam tedavisi yapılması için antibiyotik kombinasyonu kullanmak gerekir. Aynı anda 2 ya da 3 antibiyotik aynı anda kullanılmaktadır. Bu durum çoklu ilaç tedavisi olarak adlandırılmaktadır. Çoklu ilaç tedavisi sayesinde tedavi uzunluğu nedeniyle ortaya çıkması muhtemel olan antibiyotik direnci de engellenmiş olur. Hastalığın tedavisi 1 ile 2 sene arasında sürebilir. Tedavinin hekim tarafından öngörüldüğü şekilde yapılması halinde hastalıktan kurtulmak mümkündür. Eğer vücudunuzun belli bir bölgesinde uyuşma ya da his kaybı yaşarsanız bu durumu doktorunuza bildirmeniz gerekir. Bu durum enfeksiyona bağlı sinir hasarından kaynaklanabilir. His kaybı ve uyuşma şikayetlerinde yaralanma ve kesikler için ek özen gösterilmesi gerekir. Hekiminiz size tedavinin tamamlandığını söyleyene kadar antibiyotikleri almaya devam etmeniz gerekir. Eğer ilacı kullanmanız gerektiği süreden daha kısa süre önce bırakırsanız, bakterilerin yeniden büyümesine neden olursunuz. Bu durum yeniden hastalanmanıza yol açar.

Cüzzam Hastalığının Ülkemizde Görülme Sıklığı Nedir?

Cüzzam’ın Türkiye’de görülme sıklığı 10 binde 1 olarak bildirilmiştir. Ülkemizde lepra yani cüzzam hastalığı bildirilmesi zorunlu olan bulaşıcı hastalıklar kategorisinde yer alır. 1980’li yılların başından beri, hastalık için çoklu ilaç tedavisi yaparak ve gerekli rejimler uygulayarak 16 milyondan fazla hasta tedavi edilmiştir. Aktif hasta sayısı önemli ölçüde azaltılmıştır. Dünya Sağlık Örgütü 2013 yılı verilerine göre 2012 senesinde bir sene içinde binden fazla tanı konulan ülke sayısı 20’nin altındadır. Hastalık genellikle Bati Pasifik, Afrika ve Asya bölgelerinde meydana gelmiştir. 2012 senesinde yeni tanı alan hasta sayısı 232 bin 857 iken, 2013 senesinin ilk çeyreğinde bu sayı 189 bin 018 olmuştur. Filipinler, Güney Sudan, Tanzanya ve Sri Lanka’da bir önceki seneden daha fazla tanı yapılmıştır. Bütün dünyada yeni tanıların yüzde 95’i aynı 16 ülkeden gelmektedir.

Cüzzam Hastalığının Nasıl Önüne Geçilir?

Cüzzamın önüne geçmek için hastaların evde izolasyon yapılması gerekir. Cüzzamlı hastanın sağlıklı toplum ile kontağı kesmesi gerekir. Diğer yönden sağlıklı ve aktif durumda hastanın komple izolasyonda bulunması farklı sosyal problemlere yol açabilir. Aile bağlarının kopması uygun bir durum değildir. Lepradan korunmak için uzun süre Dapson ile kemoproflaksi yöntemi uygulanmıştır. Cüzzam için bu hastalığın yüzde 50 oranında koruyuculuk sağladığı bilinmektedir. Daha sonra yapılan araştırmalar bu yöntemin koruyuculuğunun çok yüksek olmadığını kanıtladığından, artık bu teknik uygulanmamaktadır.

Ergonomi nedir? Bilgilerine de bakabilirsiniz.